Oddech definiuje początek i koniec naszego życia, a jego wpływ na codzienne funkcjonowanie jest kluczowy, choć często pozostaje poza naszą świadomością. Właściwe techniki oddychania mają zasadnicze znaczenie dla naszego samopoczucia fizycznego i kondycji psychicznej. Warto więc zgłębić tajniki medytacji oddechu, poznać zasady oddychania relaksacyjnego oraz zrozumieć istotę oddychania przeponowego w kontekście zaburzeń psychicznych, ale także pojedynczych symptomów, które mogą być konsekwencją trudności w radzeniu sobie z trudnymi stanami psychicznymi.

Więcej o trudnych emocjach.

Wpływ technik oddechowych na układ nerwowy

Techniki oddechowe mogą wpływać na układ autonomiczny, który obejmuje układ współczulny i parasympatyczny, a także nerw błędny (nerw vagus). Oto jak różne techniki oddechowe mogą wpływać na te obszary układu nerwowego:

Układ współczulny (sympatyczny) jest odpowiedzialny za przygotowanie organizmu do działania w sytuacjach stresowych. Aktywuje mechanizmy „walcz lub uciekaj”, które zwiększają ciśnienie krwi, przyspieszają oddech i aktywują metabolizm w odpowiedzi na zagrożenie.

Działanie technik oddechowych: Głębokie i wolne oddychanie może zmniejszyć aktywność układu współczulnego poprzez zwiększenie aktywności układu parasympatycznego. Skoncentrowanie się na spokojnym, regularnym oddechu może zmniejszyć aktywację reakcji stresowej.

Układ przywspółczulny (parasympatyczny) jest odpowiedzialny za odpoczynek i trawienie. Aktywuje się w sytuacjach spokoju i relaksu, obniżając ciśnienie krwi, zwalniając oddech i stymulując trawienie.

Działanie technik oddechowych: Techniki oddechowe, takie jak głębokie oddychanie brzuszne, powolne oddechy i medytacja oddechowa, mogą zwiększyć aktywność układu parasympatycznego, indukując stan relaksacji i spokoju.

Nerw błędny jest głównym nerwem regulującym aktywność układu parasympatycznego. Odpowiada m.in. za kontrolę rytmu serca, ciśnienia krwi i trawienia.

Działanie technik oddechowych: Niektóre techniki oddechowe, takie jak wolne, głębokie oddychanie, mogą stymulować nerw błędny, co prowadzi do zwiększenia aktywności układu parasympatycznego i spowolnienia aktywności układu współczulnego. To z kolei może przynosić korzyści zdrowotne, takie jak obniżenie ciśnienia krwi, poprawa trawienia i redukcja stresu.

W skrócie, techniki oddechowe mogą być skutecznym narzędziem do regulacji aktywności układu autonomicznego poprzez stymulację układu parasympatycznego i nerwu błędnego, co prowadzi do osiągnięcia stanu relaksu i równowagi psychicznej.

Więcej o wpływie stresu na ciało.

Więcej o nerwie błędnym…

Nerw błędny, znany również jako X (dziesiąty) nerw czaszkowy, ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania organizmu. Jego włókna wychodzą z pnia mózgu i stanowi główny element układu przywspółczulnego, odpowiadając za 80% jego działania. 

Nerw błędny odgrywa istotną rolę w integracji informacji pochodzących z całego ciała przez naszą wewnętrzną podświadomość. Reguluje procesy metaboliczne i inne funkcje regulacyjne w organizmie. Większość jego włókien przenosi wrażenia czuciowe, które odpowiadają np. za łączenie bodźców emocjonalnych z trawieniem lub funkcjonowaniem układu krążenia, w tym serca. Nerw błędny pełni kluczową rolę w łączeniu mózgu z narządami wewnętrznymi, jest swoistą bramą łączącą świat wewnętrzny z zewnętrznym.

W jego skład wchodzą dwie główne części: brzuszna i grzbietowa, które mają różne funkcje fizjologiczne i wpływają na narządy wewnętrzne w odmienny sposób. Część grzbietowa głównie unerwia narządy wewnętrzne poniżej przepony, takie jak żołądek, wątroba czy nerki, oraz częściowo serce i płuca. Gałąź grzbietowa indukuje stan wyłączenia metabolicznego, co może prowadzić do objawów takich jak utrata apetytu czy spadek energii. Natomiast część brzuszna kontroluje przede wszystkim funkcje oddechowe, mięśnie gładkie gardła oraz pośrednio wpływa na inne funkcje metaboliczne. Gałąź brzuszna jest związana z poczuciem bezpieczeństwa oraz prawidłową odpowiedzią proprioceptywną, która informuje nas o położeniu ciała w przestrzeni. Dodatkowo, nerw błędny działa jako regulator stanów emocjonalnych, reagując na bodźce społeczne i wywołując pozytywne uczucia, takie jak radość i miłość. Jest również związany z ekspresją emocji poprzez wpływ na mięśnie twarzy i szyi.

Współdziałanie nerwu błędnego z innymi nerwami czaszkowymi, takimi jak nerw trójdzielny, twarzowy czy językowo-gardłowy, jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania procesów związanych z jedzeniem i trawieniem. Te nerwy razem regulują procesy takie jak żucie, połykanie oraz wydzielanie śliny, mając istotny wpływ na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. W przypadku przewlekłej stymulacji gałęzi grzbietowej nerwu błędnego, może dojść do szeregu niekorzystnych objawów, włączając w to problemy trawienne, spadek energii, czy uczucie apatii.

Więcej o ciele jako nośniku emocji.

Objawy dominacji grzbietowej gałęzi nerwu błędnego

Fizyczne symptomy obejmują: spadek napięcia mięśniowego i tkanki łącznej w całym ciele. Charakterystyczne jest wówczas uczucie ociężałości, osłabienia, a mięśnie mogą wydawać się rozluznione. Długotrwałe występowanie tych objawów prowadzi do ogólnego osłabienia fizycznego. Inne symptomy obejmują: zimne i wilgotne dłonie i stopy, które mogą pojawić się wraz z innymi objawami np. bólami przypominającymi objawy w fibromialgii. Ponadto, mogą występować zmiany w kolorze skóry (czerwone plamy ustępujące po uspokojeniu), czy ograniczona mimika twarzy – wskazują one na trudności z wyrażaniem emocji, które często towarzyszą stymulacji układu nerwowego (jego części autonomicznej). Wspólistniejącymi objawami może być obniżenie ciśnienia krwi, co może prowadzić do zawrotów głowy, omdleń oraz osłabienia ortostatycznego. W skrajnych przypadkach mogą wystąpić nudności, utrata kontroli nad pęcherzem i zwieraczami.

Więcej o stresie pourazowym.

Trzy reakcje na zagrożenie

Warto zwrócić uwagę na trzy reakcje na sytuacje zagrożenia, widziane z perspektywy układu autonomicznego. Pierwszą reakcją jest mobilizacja ze strachem, prowadząca do walki lub ucieczki – współczulna aktywność. Drugą reakcją jest unieruchomienie ze strachem, manifestujące się jako zachowanie depresyjne. Trzecią reakcją jest społeczne współdziałanie – zdolność do otwartej i przyjaznej konfrontacji sytuacji oraz poszukiwanie rozwiązania problemu.

Dodatkowo, mogą istnieć dwa inne scenariusze reakcji na sytuacje zagrożenia. Pierwszym jest mobilizacja bez strachu, czyli np. działanie w ramach współzawodnictwa sportowego, gdzie uczestnicy działają z energią, ale bez agresji. Drugim jest unieruchomienie bez strachu, obserwowane podczas spędzania czasu z bliskimi, kiedy towarzyszy nam uczucie zadowolenia i bezpieczeństwa. W obu tych przypadkach obserwuje się harmonijne działanie obu gałęzi nerwu błędnego – brzusznej i grzbietowej.

O różnicach między lękiem i strachem.

Działanie nerwu błędnego – na co należy zwrócić uwagę?

Nerw błędny promuje wydzielanie acetylocholiny, głównego neuroprzekaźnika układu przywspółczulnego, co prowadzi do zwolnienia rytmu zatokowego i spadku częstości akcji serca, a także obniżenia ciśnienia krwi i ułatwienia procesu trawienia. Ponadto, stymulacja nerwu błędnego prowadzi do wydzielania serotoniny, poprawiając samopoczucie i uczucie odprężenia (przypominające np. stan po posiłku). Serotonina kontroluje apetyt, ułatwia zasypianie, poprawia nastrój i zwiększa libido. Nerw błędny wpływa również na wydzielanie oksytocyny, znanej jako „hormon przytulania”, który wspiera nawiązywanie relacji, zmniejsza napięcie emocjonalne, oraz wpływa korzystnie na serce i naczynia krwionośne.

Badania wskazują, że nasze intencje pomocy wywołują uwalnianie oksytocyny w organizmie, co sugeruje, że nasze myśli mogą wpływać na nerw błędny i stymulować wydzielanie tego hormonu. 

Warto zwrócić uwagę na mimikę twarzy – apatia, maskowatość twarzy oraz brak reakcji mogą sugerować dysfunkcję nerwu błędnego. Dodatkowo, ograniczona ruchomość głowy może być wskaźnikiem zmian na poziomie nerwu XI, co może wiązać się z dysfunkcją nerwu błędnego (X). Osoby z pewnymi ustawieniami ciała, takimi jak zwiększona kifotyczna krzywizna piersiowa i lordotyczna krzywizna szyjna, mogą być bardziej podatne na dolegliwości związane z nerwem błędnym. Badania wskazują, że osoby z takimi zmianami postawy mogą mieć większe ryzyko wsytępowania objawów depresyjnych.

Więcej o obniżeniu nastroju.

Oddech przeponowy – czym jest przepona?

Oddychanie przeponą jest nieodłącznie związane z pracą rzadko docenianego mięśnia, który oddziela jamę brzuszną od klatki piersiowej. Przepona ma kształt kopuły i jest unerwiona przez nerw przeponowy. Podczas jej skurczu narządy jamy brzusznej są przesuwane w stronę miednicy, zwiększa się także ciśnienie w jamie brzusznej. Oddech przeponowy to gwarancja prawidłowej wentylacji – zaburzenia pracy przepony mogą prowadzić do duszności, zmniejszenia wydolności fizycznej, nadmiernej senności, a nawet niewydolności oddechowej. Oddech przeponowy ma miejsce wówczas, gdy w trakcie wdechu dolne żebra oddalają się od siebie, a podczas wydechu przybliżają się. Taki oddech sprawia, że łuki żebrowe poszerzają się, a narządy wewnętrzne są delikatnie uruchamiane.

Oddychanie przeponowe a jelita – jak działa przepona?

Przepona nie tylko pomaga w oddychaniu. Mięsień ten wspiera także utrzymywanie prawidłowej postawy ciała, ponieważ stabilizuje odcinek lędźwiowy kręgosłupa podczas wykonywania różnych czynności ruchowych. Odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu układu naczyniowego i limfatycznego, uczestniczy w czynnościach układu pokarmowego, takich jak połykanie i wymiotowanie.

Ruch przepony może pomóc w ograniczeniu problemów związanych z refluksem żołądkowo-przełykowym, a same ruchy przepony działają jak naturalny masaż, pomagając na przykład w zespole jelita drażliwego. Poprzez struktury więzadłowe i powięziowe przepona tworzy połączenia z różnymi organami wewnętrznymi, w tym jelitem cienkim i grubym. Ćwiczenie przepony może być również elementem terapii uporczywych zaparć.

Jak oddychać przeponą?

Skutecznego oddychania przeponą możesz nauczyć się samodzielnie w domu. Ćwiczenia oddechowe mogą być elementem domowego treningu, dobrym zakończeniem codziennej gimnastyki lub sposobem na wyciszenie po intensywnym dniu. 

Najprościej zacząć od położenia się na podłodze na plecach. Jedną rękę można ułożyć na mostku, drugą między łukami żebrowymi. Podczas wdechu przez nos przepona powinna zapadać się w kierunku jamy brzusznej, a mięśnie brzucha pozostają uwypuklone.

Mięsień przepony można ćwiczyć, kładąc na brzuchu książkę i starając się opuszczać ją i podnosić poprzez oddech w równym tempie. 

Jeżeli powyższe wydaje się zbyt skomplikowane – warto zacząć od samej obserwacji oddechu I nauki wpływu na jego jakość, np. ćwiczyć oddech przepony poprzez dmuchanie w zapaloną świeczkę tak, aby jak najdłużej ogień przechylał się w jedną stronę, jednak nie zgasł podczas wydechu.

Techniki oddechowe i psychoterapia

Techniki oddechowe są często wykorzystywane w psychoterapii jako narzędzie do regulacji emocji, redukcji stresu i poprawy ogólnego samopoczucia. Te techniki opierają się na świadomym kontrolowaniu oddechu, co może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie psychofizyczne. Oto kilka technik oddechowych stosowanych w psychoterapii:

1. Głęboki oddech: Pacjent uczy się oddychać wolniej i głębiej, skupiając się na wdechu i wydechu, co pomaga złagodzić napięcie i stres.
2. Oddech brzuszny: Polega na koncentracji na oddychaniu z dolnej części brzucha, aby wydłużyć wdech i wydech oraz aktywować układ przywspółczulny, co prowadzi do relaksacji.
3. Oddech rytmiczny: Pacjent praktykuje równomierne, rytmiczne oddychanie, zazwyczaj przyjmując ustalony rytm wdechów i wydechów, co pomaga w regulacji emocji i zmniejszeniu napięcia.
4. Oddech świadomy: Polega na skupieniu uwagi na samej czynności oddychania, zauważaniu jak wdech i wydech wpływają na ciało i umysł, co prowadzi do obniżenia poziomu stresu i zwiększenia świadomości teraźniejszego momentu.
5. Oddech z zaprzestaniem na chwilę: Pacjent uczy się zatrzymywać oddech na chwilę po każdym wdechu i wydechu, co może pomóc w redukcji napędu myślowego i stresu.

Te techniki mogą być wykorzystywane zarówno w trakcie sesji terapeutycznych, jak i jako samodzielne narzędzia do codziennej praktyki w domu. Mają one na celu zwiększenie świadomości ciała i oddechu oraz poprawę zdolności do radzenia sobie ze stresem i trudnymi emocjami.

Więcej o psychoterapii.

Siła świadomego oddychania: dlaczego techniki oddychania są tak ważne?

Związek między oddechem a naszym stanem psychicznym jest kluczowy. Nawet gdy nie jesteśmy tego świadomi, rytm naszego oddechu zmienia się w zależności od naszych myśli i emocji. Sytuacje stresowe powodują automatyczne spłycenie oddechu, wzrost ciśnienia krwi oraz napięcie mięśni, co prowadzi do nieregularnego i niespokojnego oddechu. Poprawnie dotleniony organizm nie tylko zapewnia dobrą kondycję fizyczną, ale także klarowność umysłu nawet w późnym wieku. Warto więc poznać różnorodne techniki oddechowe, aby skutecznie radzić sobie ze stresem.

Medytacja oddechu, jedna z najprostszych technik, opiera się na pełnej koncentracji na oddechu. Poprzez skupienie się na oddechu brzusznym, aktywujemy oddech przeponowy, co przynosi liczne korzyści, zwłaszcza w przypadku nerwicy lękowej i natręctw. Medytacja oddechu pozwala na stopniowe wydłużanie, pogłębianie i spowalnianie oddechu, prowadząc do odzyskania wewnętrznej harmonii i spokoju umysłu.

Osoby zmagające się z nerwicą często szukają sposobów na obniżenie wewnętrznego napięcia. Głęboki oddech, czyli oddychanie przeponowe, staje się kluczowym elementem w łagodzeniu objawów. Proste ćwiczenia oddechowe, takie jak metoda 4-4-6-2, mogą pomóc w wyciszeniu emocji i ułatwić zasypianie.

Metoda 4-4-6-2 (oddychaj przez nos): nabieraj powietrza przez 4 sekundy, zatrzymaj powietrze na 4 sekundy, kolejno jest wydech trwający 6 sekund i bezdech przez 2 sekundy. Ćwiczenie należy powtarzać co najmniej 15 minut.

Inne techniki, jak oczyszczający oddech ognia (Kapalabhati) czy joga oddechowa (Rebirthing), również mają swoje miejsce w redukcji stresu i przywracaniu spokoju umysłu.

Kapalabhati to jedna z technik hatha jogi, która należy do pranayamy, czyli zestawu ćwiczeń oddechowych stosowanych w jodze. Podczas tego ćwiczenia skupiamy się na oddychaniu brzusznym, a wydech jest wykonywany z dużą siłą. Ta praktyka nie tylko uspokaja umysł, ale także ciało. Zaleca się ją szczególnie rano, gdy potrzebujemy dodatkowego pobudzenia. Aby wykonać Kapalabhati, należy usiąść w wygodnej pozycji z prostym kręgosłupem i zamkniętymi oczami. Stopniowo wdychamy powietrze. Następnie rozpoczynamy szybkie wydechy, wkładając maksymalny wysiłek, aby wydech pochodził z głębokości naszej przepony. Co 2 sekundy można zrobić krótką przerwę na głęboki wdech i powtórzyć całe ćwiczenie 10 razy.

Rebirthing to kolejna metoda oddechowa, jej dosłowne tłumaczenie to „ponowne narodziny”. Ta technika ma na celu uwalnianie skrywanych emocji poprzez głębokie, spokojne oddychanie, co pozwala na nawiązanie bliższego kontaktu z podświadomością. Warto tę technikę stosować w asyście terapeuty, aby omówić pojawiające się emocje w bezpiecznej relacji psychoterapeutycznej.

Terapia oddechowa na redukcję stresu

Metoda oddechowa opracowana przez dr. Konstantyna Buteyko w latach 50. ma na celu ograniczenie nawyku nadmiernego oddychania, znane jako zespół przewlekłej hiperwentylacji, oraz unikania oddychania przez usta. 

Aby zwiększyć poziom dwutlenku węgla w organizmie, ważne jest stopniowe zmniejszanie głębokości oddechu. Zgodnie z założeniami autora tej techniki – to podniesie poziom dwutlenku węgla poprawia funkcjonowanie całego ciała poprzez zwiększenie dostarczania tlenu do tkanek. 

Jak zacząć? Pamiętajmy, aby zawsze oddychać tylko przez nos! Na początek sprawdzamy naszą przerwę kontrolną, czyli CP (control pause). Im niższy ten wskaźnik, tym nasza tolerancja na CO2 jest niższa. Aby to zrobić, siądź wygodnie, bez krzyżowania nóg, zacznij regularnie i spokojnie oddychać. Następnie zrób niewielki wdech i wydech przez nos, po czym zaciskaj palce na nosie. Włącz stoper i zobacz, ile czasu upłynie, zanim poczujesz pierwszą, silną potrzebę wdechu. Kiedy weźmiesz spokojny oddech, zatrzymaj stoper. Jeśli poczujesz, że musisz wziąć bardzo głęboki oddech, znaczy to, że bezdech trwał zbyt długo. Zanotuj ten czas. Pamiętaj, że musisz zaczerpnąć powietrze przy pierwszej, zdecydowanej potrzebie, ale nie przedłużaj tego czasu. Ćwiczenie ma być naturalne.

CP między 40 a 60 sekund to doskonały wynik, świadczący o zdrowym oddychaniu. Jeśli CP wynosi od 20 do 40 sekund, nie jest to źle, ale warto popracować nad oddechem. CP między 10 a 20 sekund oznacza duże problemy z oddychaniem. W takim przypadku zalecane są ćwiczenia wydłużające przerwę kontrolną oraz zmiany w stylu życia, takie jak uprawianie sportu, zdrowsza dieta, kontrola wagi, redukcja stresu i unikanie używek. Przy CP poniżej 10 sekund zalecana jest konsultacja z lekarzem. To bardzo niepokojący wynik!

Terapia Buteyko opiera się na prostych ćwiczeniach oddechowych, które są zalecane przede wszystkim w przypadku depresji i ataków paniki. Polega na zatrzymywaniu oddechu jak najdłużej (od 15 do 60 sekund), oddychając płytko i wyłącznie przez nos. Efektem ćwiczeń jest zwiększone dostarczanie dwutlenku węgla do krwi, co w efekcie spowalnia oddech, akcję serca, rozszerza naczynia krwionośne w mózgu i prowadzi do ogólnego uczucia odprężenia.

Wskazówki dla pacjentów: jak wykorzystać techniki oddechowe w codziennym życiu

• Świadomość oddechu: Zwróć uwagę na swój oddech w różnych sytuacjach dnia codziennego. Świadomość oddechu pozwoli ci lepiej zrozumieć, jak reagujesz na stres i emocje.
• Głęboki oddech: W momencie odczuwania napięcia lub stresu, zacznij od głębokiego oddechu. Skoncentruj się na spokojnym, powolnym wdechu i wydechu, co pomoże zmniejszyć napięcie i przynieść ulgę.
• Oddech brzuszny: Ćwicz oddychanie z dolnej części brzucha. Podczas wdechu niech brzuch się unosi, a podczas wydechu opada. To pozwoli na głębsze i bardziej relaksujące oddychanie.
• Regularne ćwiczenia oddechowe: Wprowadź regularne ćwiczenia oddechowe do swojej codziennej rutyny. Nawet kilka minut dziennie może przynieść korzyści dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Zwracaj uwagę, aby oddychać przez nos!
• Medytacja oddechu: Spróbuj medytacji skupionej na oddechu. Usiądź w spokojnym miejscu, skoncentruj się na oddechu i pozwól myślom swobodnie przepływać.
• Zastosowanie w sytuacjach stresowych: Wykorzystaj techniki oddechowe w sytuacjach stresowych, takich jak prezentacje publiczne, rozmowy o trudnych tematach lub przed snem, aby uspokoić umysł i ciało.
• Regularne praktyki: Nie oczekuj natychmiastowych efektów. Regularna praktyka technik oddechowych przynosi najlepsze rezultaty. Daj sobie czas na naukę i rozwój.
• Konsultacja z terapeutą: Jeśli masz trudności z wykorzystaniem technik oddechowych lub potrzebujesz dodatkowej pomocy, skonsultuj się z terapeutą. Profesjonalista pomoże dostosować techniki do Twoich indywidualnych potrzeb i sytuacji.

Pamiętaj, że techniki oddechowe mogą być skutecznym narzędziem do radzenia sobie ze stresem, regulacji emocji i poprawy ogólnego samopoczucia. Regularna praktyka może przynieść korzyści zarówno dla ciała, jak i umysłu.

Najczęstsze pytania przed psychoterapią.

Wywiad został przeprowadzony przez Annę Barańską i zamieszczony na portalu Biotechnologia.pl.

Stres jest naszym nieodzownym towarzyszem dnia codziennego. Jego obecności doświadczają wszyscy, bez wyjątku. Nie możemy pozwolić sobie, by kumulował się w naszym organizmie, ponieważ wtedy przyczynia się do powstania wielu nieprzyjemnych konsekwencji. Istotne jest, aby nauczyć się skutecznie z nim walczyć, bowiem tylko wtedy nie będzie dla nas tak bardzo szkodliwy. Tajniki stresu rozłożyła na czynniki pierwsze psychoterapeuta Donata Kurpas.

Dlaczego przewlekły stres może doprowadzić do upośledzenia funkcjonowania naszego układu odpornościowego?

Przewlekły stres może doprowadzić do upośledzenia funkcjonowania naszego układu odpornościowego poprzez wpływanie na różne aspekty jego działania.

• Po pierwsze, może wpływać na produkcję hormonów stresu, takich jak kortyzol i adrenalina. Kortyzol wykazuje działanie immunosupresyjne, czyli hamuje funkcjonowanie układu odpornościowego. Długotrwałe wystawienie organizmu na wysoki poziom tych hormonów może prowadzić do osłabienia odpowiedzi immunologicznej i zwiększenia podatności na choroby zakaźne.
• Po drugie, przewlekły stres może wpływać na komórki układu odpornościowego, takie jak limfocyty T i B oraz komórki NK. Badania wykazały, że może on zmniejszać ich liczbę oraz zaburzać ich funkcje, co wpływa na zdolność organizmu do zwalczania chorób, w tym infekcji.
• Po trzecie, przewlekły stres może wpływać na proces zapalny w organizmie. Choć zapalenie jest naturalną reakcją organizmu na infekcje i urazy, to jego przewlekłe występowanie może prowadzić do uszkodzenia tkanek i narządów oraz zwiększenia ryzyka chorób przewlekłych, takich jak schorzenia autoimmunologiczne, choroby serca i zaburzenia metabolizmu (np. cukrzyca). Przewlekły stres może przyczyniać się do wzrostu poziomu cytokin prozapalnych, co z kolei może prowadzić do występowania objawów przewlekłego stanu zapalnego.

W sumie przewlekły stres może prowadzić do upośledzenia funkcjonowania układu odpornościowego na kilka sposobów, co zwiększa ryzyko chorób przewlekłych i ostrych (np. infekcji) oraz osłabia zdolność organizmu do ich zwalczania. Dlatego ważne jest, aby dbać o zdrowie psychiczne i redukować stres w codziennym życiu.

Więcej o stresie.

Czy stres wpływa niekorzystnie na każdy układ w organizmie człowieka?

Tak, stres może wpływać negatywnie na każdy układ w organizmie człowieka. Kiedy organizm doświadcza stresu, wyzwala się odpowiedź hormonalna i fizjologiczna, która może prowadzić do szeregu zmian w organizmie. Te zmiany mogą wpływać na różne układy w organizmie i doprowadzać do upośledzenia ich funkcjonowania. Przykładowo, przewlekły stres może wpływać na układ sercowo-naczyniowy poprzez zwiększanie ciśnienia krwi i przyspieszanie akcji serca. To z kolei może prowadzić do chorób, takich jak nadciśnienie tętnicze czy choroba niedokrwienna serca. Stres może również wpływać na układ trawienny poprzez zaburzanie funkcjonowania żołądka i jelit, co może prowadzić do trudności z trawieniem, biegunek czy zaparć. Ponadto stres może oddziaływać na układ hormonalny i rozrodczy poprzez zmniejszanie poziomu hormonów płciowych i wpływanie na cykl menstruacyjny u kobiet. U mężczyzn może prowadzić do zaburzeń erekcji i obniżenia poziomu testosteronu. Wpływ stresu na każdy układ w organizmie może być różny w zależności od intensywności i czasu występowania oraz indywidualnych czynników, takich jak wiek, płeć, stan zdrowia. 

Więcej o leczeniu zaburzeń psychosomatycznych.

W psychologii wyróżniamy pojęcie dystresu. Jest on negatywną reakcją organizmu na stres w momencie wyczerpania się możliwości naszego organizmu na doświadczanie czynników stresogennych oraz powstanie stałego przeciążenia organizmu. Pani Donato, proszę zatem powiedzieć, jakie czynniki mogą doprowadzić do powstania dystresu oraz jakie są jego objawy?

Tak jak Pani powiedziała, dystres to stan, w którym organizm jest przeciążony długotrwałym stresem, który przekracza indywidualne możliwości adaptacyjne. Jest to stan wyczerpania organizmu, który może prowadzić do szeregu niekorzystnych skutków dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Czynniki, które mogą przyczyniać się do powstania dystresu, obejmują:

• nadmierne wymagania – gdy wymagania stawiane np. przez pracę, szkołę, rodzinę są zbyt wysokie i przekraczają nasze możliwości,
• brak kontroli – brak wpływu na sytuacje, z którymi się mierzymy, może prowadzić do poczucia bezradności i braku sprawczości,
• konflikty międzyludzkie – problemy w relacjach z innymi ludźmi, w pracy, rodzinie lub związku,
• problemy finansowe – brak pieniędzy, kłopoty z płatnościami lub bezrobocie.

Objawy dystresu mogą obejmować:

• zmęczenie i wyczerpanie – odczuwane nawet po odpoczynku,
• trudności ze snem – problemy z zasypianiem, zbyt wczesne budzenie się lub zbyt krótki sen,
• zmiany nastroju – odczuwanie przygnębienia, lęku, irytacji, gniewu, złości, frustracji, nadmierny pesymizm, wrażenie braku nadziei,
• zmiany w zachowaniu i funkcjonowaniu – trudności w koncentracji, problemy z pamięcią, spowolnienie myślenia, zmniejszenie czerpania satysfakcji z zainteresowań, zmniejszenie efektywności pracy, izolowanie się od innych ludzi,
• objawy fizyczne – bóle głowy, bóle mięśni, problemy z trawieniem, zaburzenia miesiączkowania u kobiet, problemy z erekcją u mężczyzn, nadmierne pocenie się, nadmierna aktywność układu krążenia (np. palpitacje serca).

Dystres może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, dlatego ważne jest, aby rozpoznać objawy i podjąć kroki mające na celu redukcję stresu.

Jakie są najlepsze metody, by wyeliminować dystres?

Dystres to nieprzyjemne odczucie emocjonalne związane z doświadczaniem trudności, presji lub sytuacji stresowych, ale istnieją różne metody, które mogą pomóc w jego redukcji. Poniżej niektóre z nich:

• ćwiczenia fizyczne – regularna aktywność fizyczna może pomóc w zmniejszeniu poziomu stresu i dystresu poprzez uwalnianie endorfin, które wpływają pozytywnie na nastrój,
• techniki relaksacyjne – medytacja, techniki oddechowe i progresywna relaksacja mięśniowa to przykłady technik relaksacyjnych, które mogą pomóc w redukcji poziomu stresu,
• psychoterapia – może pomóc w uzyskaniu rozumienia wewnętrznych, trudnych stanów i przemodelowaniu podejścia do sytuacji stresowych, co docelowo może prowadzić do redukcji dystresu,
• zmiana stylu życia – zdrowa dieta, regularny sen i unikanie substancji psychoaktywnych,
• bieżące rozwiązywanie problemów – poprzez określanie i usuwanie źródeł stresu,
• utrzymywanie zdrowych relacji – pielęgnowanie wspierających relacji z rodziną i przyjaciółmi może pomóc w zmniejszeniu stresu i dystresu poprzez wsparcie emocjonalne.

Ważne jest, aby pamiętać, że różne metody mogą działać inaczej u różnych osób i w różnych kontekstach sytuacyjnych. Dlatego warto poszukać sposobów, które są dla nas skuteczne i dostosować je do naszych indywidualnych potrzeb.

Więcej o utrzymywaniu zdrowych relacji.

Jak się okazuje, nie zawsze stres może działać negatywnie na organizm człowieka. Czasami w naszym życiu pojawia się tzw. dobry stres – eustres. Czym się on charakteryzuje i kiedy najczęściej występuje?

Tak, istnieje pozytywna forma stresu, zwana eustresem. To rodzaj stresu, który może pomóc nam osiągnąć lepsze wyniki i zwiększyć motywację do działania. W odróżnieniu od dystresu, który jest szkodliwy dla naszego zdrowia i może prowadzić do problemów psychicznych i fizycznych, eustres może pomóc nam w zaspokajaniu naszych potrzeb. Eustres charakteryzuje się tym, że jest krótkotrwały i kontrolowalny. Jest zwykle związany z pozytywnymi ambicjami, takimi jak wzięcie udziału w aktywności sportowej, zdanie egzaminu, podjęcie nowej pracy lub wyzwania zawodowego. Kiedy pojawia się eustres, organizm mobilizuje swoje zasoby i włącza reakcje adaptacyjne, które pomagają nam poradzić sobie z wyzwaniem. Najczęściej eustres pojawia się w sytuacjach, które są dla nas nowe i wymagają wysiłku, ale jednocześnie są dla nas ważne i interesujące. Istotne jest, aby pamiętać, że eustres może przekształcić się w dystres, jeśli jest zbyt intensywny lub trwa zbyt długo. Dlatego też warto starać się utrzymywać równowagę między pozytywnym a negatywnym stresem, aby móc osiągać cele i jednocześnie dbać o swoje zdrowie i dobre samopoczucie.

Czy możemy wyznaczyć granicę między stresem a eustresem?

Granica między stresem a eustresem jest płynna i zależy od indywidualnych cech i umiejętności radzenia sobie z trudnościami. Oznacza to, że dana sytuacja dla jednej osoby jest eustresem, dla innej może być dystresem. W przypadku eustresu stres jest krótkotrwały i łatwo kontrolowalny, a osoba doświadczająca go zwykle czuje się zmotywowana i podekscytowana, a nie przytłoczona czy przerażona. Eustres związany jest z pozytywnymi wyzwaniami i może pomóc nam w osiągnięciu celów. Z drugiej strony dystres charakteryzuje się długotrwałym i intensywnym stresem, który może prowadzić do problemów zdrowotnych i emocjonalnych. Osoba doświadczająca dystresu może czuć się przytłoczona, przerażona, zestresowana i zmęczona. Dlatego ważne jest, aby znać swoje indywidualne granice i umieć rozpoznać, kiedy pojawia się dystres, aby móc podjąć odpowiednie kroki w celu jego zmniejszenia. Jeśli stres staje się nie do zniesienia i przeszkadza nam w codziennym życiu, warto szukać pomocy u specjalisty.

Nieustanne działanie negatywnego stresora w życiu może prowadzić do powstania napięciowego bólu głowy, który może wpływać negatywnie na nasze samopoczucie przez długi okres. Jakie są najlepsze metody, by pozbyć się tego rodzaju bólu?

Napięciowy ból głowy jest jednym z najczęstszych rodzajów bólu głowy, który zazwyczaj jest związany z napięciem mięśniowym i stresem. Istnieją jednak skuteczne sposoby, które mogą pomóc łagodzić jego objawy. Są to:

• obniżenie swojego wewnętrznego napięcia – jednym z najlepszych sposobów na złagodzenie napięcia mięśniowego jest relaksacja na poziomie umysłu i integrowanie jej z relaksacją na poziomie ciała. Można to osiągnąć poprzez techniki relaksacyjne, takie jak głębokie oddychanie, medytacja (w tym medytacja w ruchu), masaże lub ciepłe kąpiele,
• ćwiczenia fizyczne – regularna aktywność fizyczna może pomóc w redukcji stresu i napięcia mięśniowego. Ćwiczenia, takie jak jogging, jazda na rowerze, pływanie lub spacery na świeżym powietrzu, mogą pomóc w zrelaksowaniu mięśni i zmniejszeniu bólu,
• unikanie wyzwalaczy – tzn. czynników, które mogą wywołać ból głowy, takich jak napięcie, zbyt długi czas spędzony przed monitorem komputera lub telewizora, hałas,
• psychoterapia – jeśli bóle są częste i nie ustępują, psychoterapia może pomóc w zarządzaniu stresem, który jest przyczyną bólu oraz wspierać w określeniu jego źródeł, jak również modelowaniu strategii radzenia sobie z trudnymi stanami wewnętrznymi, które są przyczyną napięć na poziomie ciała.

Znowu warto pamiętać, że każdy ból głowy może mieć swoje indywidualne przyczyny i jako taki powinien być inaczej leczony. Jeśli ból głowy jest uciążliwy i często się powtarza, warto skonsultować się z lekarzem, który zdiagnozuje przyczynę i zaleci odpowiednie leczenie. Przyczyn psychologicznych poszukujemy dopiero po wykluczeniu przyczyn somatycznych.

Więcej o psychoterapii.

—

Donata Kurpas – autorka ponad 600 publikacji z zakresu psychiatrii, opieki podstawowej, zdrowia publicznego i medycyny środowiskowej. W 2015 r. otrzymała  Nagrodę Ministra Zdrowia I stopnia za osiągnięcia naukowe. Uczestniczka wielu projektów wieloośrodkowych w kraju i za granicą (w tym w ramach stypendium Fundacji Fulbrighta), recenzentka NCBR, członek Zespołu interdyscyplinarnego do spraw Programu wspierania infrastruktury badawczej (MNiSW), ekspert Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Komisji Europejskiej, redaktor naczelna miesięcznika „Advances in Clinical and Experimental Medicine”. Aktywnie pracuje w ramach European Rural and Isolated Practitioners Association (jako przewodnicząca International Advisory Board). Ponadto jest  stypendystką EURACT, Fundacji SOROS, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Funduszu im. E. Niedźwirskiego. Została kilkakrotnie nagrodzona za działalność naukową i dydaktyczną przez JM Rektora Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz JM Rektora PMWSZ w Opolu. Jest także Honorowym Obywatelem Hrabstwa Roanoke, VA, USA, Honorowym Obywatelem Miasta Roanoke oraz Ambasadorem organizacji pozarządowej wspomagającej osoby niepełnosprawne Saint Francis Service Dogs (Roanoke). W wolnych chwilach prowadzi blog psychoterapeutyczny.

Lęk przed bliskością (ang. fear of intimacy) to rodzaj lęku związanego z nawiązywaniem bliskich relacji emocjonalnych i/lub fizycznych z innymi ludźmi. Osoby z lękiem przed bliskością mogą obawiać się odrzucenia, zranienia, utraty kontroli lub niezależności, lub też po prostu unikać bliskości, ponieważ czują się z tym niekomfortowo lub zagrożone. W skrajnych przypadkach, lęk przed bliskością może prowadzić do izolacji społecznej i uniemożliwić budowanie zdrowych i satysfakcjonujących związków z innymi ludźmi. Terapia może pomóc w radzeniu sobie z lękiem przed bliskością i rozwijaniu zdrowych wzorców relacyjnych. 

Więcej o emocjach.

Przyczyny lęku przed bliskością

Przyczyny lęku przed bliskością, zwanej także lękiem związanym z przywiązaniem lub fobią związkową, są różnorodne. Mogą nimi być:

• Traumatyczne doświadczenia z przeszłości, takie jak emocjonalna lub fizyczna trauma w związku, która prowadzi do obaw przed powtórzeniem tych doświadczeń w przyszłych związkach.
• Brak pewności siebie, co objawia się niskim poczuciem własnej wartości i obawą przed odrzuceniem lub niezadowoleniem ze strony partnera, prowadząc do unikania bliskości.
• Problemy w relacjach rodzinnych, takie jak negatywne wzorce w rodzinie lub brak zdrowych przykładów związków w dzieciństwie, co wpływa na postrzeganie związków w dorosłym życiu.
• Lęki związane z intymnością, które prowadzą do unikania bliskości emocjonalnej lub fizycznej w związku.
• Przesadne oczekiwania co do związku, które objawiają się niewiarygodnie wysokimi oczekiwaniami wobec partnera i obawą, że partner nie będzie w stanie ich spełnić, co prowadzi do lęku przed bliskością.
• Nieudane wcześniejsze związki, co może prowadzić do obaw przed powtórzeniem negatywnych doświadczeń w kolejnym związku.
• Depresja lub lęk, które wpływają na sposób myślenia o związkach i prowadzą do unikania bliskości.

Syndrom unikania bliskości może przybierać różne formy. Jego główne przyczyny tkwią w doświadczeniach z dzieciństwa, takich jak choroby psychiczne opiekunów lub rodziców, różne formy przemoc, opuszczenie przez rodziców lub alkoholizm w rodzinie, niedostępność emocjonalna i brak poczucia bezpieczeństwa w rodzinie, doświadczanie poczucia niższości oraz przemoc w przedszkolu lub w szkole.

Fobia bliskości może nie być uświadomiona u niektórych osób. Niektórzy racjonalizują swoje lęki, przekonując siebie i innych, że samotność jest dla nich najlepsza i unikają angażowania się w związki. Osoby cierpiące na fobię bliskości często wybierają styl życia, który charakteryzuje się częstymi zmianami np. częstymi przeprowadzkami lub pracą wymagającą częstych podróży. Jednak, w niektórych przypadkach, może to być samoobrona przed nieświadomymi lękami. Wielu psychologów zauważa, zwłaszcza w ostatnim czasie, że jako istoty społeczne, jednym z naszych głównych pragnień jest pozbycie się poczucia wewnętrznej samotności. 

Według teorii psychologicznych główne źródła trudności z bliskością tkwią we wczesnym dzieciństwie. Największy wpływ na to, jak dorosła osoba odczuwa bliskość, ma jej relacja z rodzicami w pierwszych latach życia. Jeżeli potrzeby dziecka dotyczące bezpieczeństwa, ciepła, uznania lub bliskości nie są zaspokajane, z czasem może ono unikać angażowania się w związki, aby unikać rozczarowania i odrzucenia. Osoby, które były wychowywane przez nadopiekuńczych rodziców, również mogą doświadczać lęku przed bliskością, ponieważ rodzice ci ograniczali poczucie własnego „ja” dziecka, co w dorosłości może prowadzić do lęku przed utratą kontroli nad życiem.

Więcej o silnej psychice.

Co może świadczyć o tym, że to lęk przed bliskością?

Objawy lęku przed bliskością mogą różnić się w zależności od osoby, jednak często obejmują:

• Unikanie bliskości emocjonalnej lub fizycznej z innymi ludźmi.
• Trudności w nawiązywaniu lub utrzymywaniu relacji z innymi ludźmi.
• Obawa przed odrzuceniem, zranieniem, utratą kontroli lub niezależności w związku.
• Trudności w wyrażaniu swoich potrzeb i uczuć w relacjach.
• Niezdolność do zaufania innym ludziom.
• Niezdolność do przyjęcia pomocy lub wsparcia od innych.
• Częste zmiany partnerów.
• Niskie poczucie własnej wartości i brak pewności siebie.
• Trudności w komunikacji i budowaniu bliskich relacji.
• Lęki związane z intymnością fizyczną lub emocjonalną.

Test dla pacjentów to kwestionariusz, który ma na celu pomóc w określeniu stopnia lęku przed bliskością i pomóc osobie zidentyfikować swoje objawy. Przykładem takiego testu może być Skala Lęku przed Bliskością (Fear of Intimacy Scale – FOI), który składa się z 35 pytań i ocenia takie aspekty jak obawa przed odrzuceniem, obawa przed bliskością emocjonalną, trudności w budowaniu bliskich relacji i trudności w wyrażaniu emocji. Jednak warto pamiętać, że tylko doświadczony terapeuta może dokładnie zdiagnozować i pomóc w radzeniu sobie z lękiem przed bliskością.

Czym się różni lęk od strachu?

Skala Lęku przed Bliskością (FOI) 

To narzędzie psychometryczne, które służy do pomiaru lęku przed bliskością emocjonalną i fizyczną z innymi ludźmi. Skala ta została stworzona przez Descutnera i Thelena w 1991 roku, a polską adaptację opracowali Roszak i Falis w 2014 roku.

FOI składa się z 35 pytań, które oceniają różne aspekty lęku przed bliskością, takie jak trudności w budowaniu bliskich relacji, obawa przed odrzuceniem, obawa przed zranieniem i utratą kontroli w związku. Pytania odnoszą się również do trudności w wyrażaniu swoich emocji i potrzeb, niezdolności do zaufania innym ludziom oraz lęków związanych z intymnością fizyczną i emocjonalną. Pacjenci oceniają, w jakim stopniu zgadzają się z każdym z twierdzeń, wybierając jedną z pięciu odpowiedzi: „zdecydowanie tak”, „raczej tak”, „nie mam zdania”, „raczej nie” lub „zdecydowanie nie”. Odpowiedzi te są przypisane punktacjom od 1 do 5, a wynik całkowity skali wynosi od 35 do 175 punktów. Wynik na FOI może wskazać na stopień lęku przed bliskością u pacjenta. Im wyższy wynik, tym większe prawdopodobieństwo, że pacjent ma problemy z nawiązywaniem i utrzymywaniem bliskich relacji emocjonalnych i/lub fizycznych z innymi ludźmi. Wynik na FOI jest jednak tylko jednym z elementów diagnozy. 

Więcej o lęku.

Jak radzić sobie z lękiem przed bliskością?

Lęk przed bliskością może być trudny do pokonania, ale istnieją strategie, które mogą pomóc radzić sobie z tym problemem. Poniżej kilka sugestii:

• Psychoterapia – jednym z najskuteczniejszych sposobów leczenia lęku przed bliskością jest terapia, która może pomóc w identyfikowaniu negatywnych myśli i przekonań utrzymujących lęk oraz w wymodelowaniu strategii radzenia sobie z lękiem.
• Ćwiczenia relaksacyjne – takie jak medytacja, w tym medytacja w ruchu, oraz techniki oddechowe mogą pomóc w redukcji napięcia i lęku, co ułatwia nawiązywanie bliskich relacji z innymi.
• Praktykowanie samodzielnego nawiązywania relacji – możesz zacząć od nawiązywania kontaktu z ludźmi, którzy są Ci bliscy, a kolejno starać się pielęgnować z nimi bliskie relacje. Można również zacząć od małych kroków, takich jak inicjowanie krótkich rozmów z ludźmi, których spotykasz na co dzień.
• Praca nad samoakceptacją – praca nad akceptacją swojego ciała, emocji i myśli może pomóc w zwiększeniu poczucia własnej wartości i zaufania do siebie, co może sprzyjać radzeniu sobie z lękiem przed bliskością.
• Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych – poprawienie umiejętności komunikacyjnych może pomóc w budowaniu i utrzymywaniu bliskich relacji z innymi ludźmi. Można na przykład uczestniczyć w kursach komunikacyjnych, aby nauczyć się efektywnie wyrażać swoje myśli i potrzeby.

Warto pamiętać, że każda osoba jest inna i może potrzebować indywidualnego podejścia do radzenia sobie z lękiem przed bliskością. 

Więcej o relacji wewnętrznej.

Kolejne kroki w pokonywaniu lęku przed bliskością

1. Psychoterapia – terapia jest jednym z najlepszych sposobów na radzenie sobie z lękiem przed bliskością. Psychoterapeuta może pomóc zidentyfikować przyczyny lęku i nauczyć technik radzenia sobie z nim.
2. Wsparcie – znajdź grupę wsparcia lub wsparcie bliskich, którzy mogą wesprzeć Cię w drodze przezwyciężania lęków.
3. Inna perspektywa w myśleniu – przeformułowanie postrzegania sytuacji może pomóc w pokonaniu lęku przed bliskością. Kluczowe są tu pozostawanie przy kreatywnych obszarach myślenia oraz praca nad poczuciem własnej wartości.
4. Stopniowe eksponowanie – stopniowe narażanie się na sytuacje, które wywołują lęk przed bliskością, może pomóc w zmniejszeniu lęku i zwiększeniu pewności siebie.
5. Ćwiczenia relacyjne – praktykowanie umiejętności relacyjnych, takich jak asertywność, empatia i komunikacja, może pomóc w budowaniu zdrowych relacji i zmniejszeniu lęku przed bliskością.
6. Poznanie siebie – poznaj swoje potrzeby, lęki i pragnienia. Świadomość siebie i swoich emocji może pomóc w budowaniu zdrowych relacji i radzeniu sobie z lękiem przed bliskością.

Pamiętaj, że każda osoba jest inna, więc to, co okazuje się skuteczne dla jednej osoby, może być nieskuteczne dla innej. Najważniejsze jest szukanie pomocy i radzenia sobie z lękiem przed bliskością, aby móc cieszyć się zdrowymi i satysfakcjonującymi relacjami.

Więcej o radzeniu sobie z lękiem.

Dlaczego terapia lęku przed bliskością jest trudna?

Fobia bliskości może być trudna do wyleczenia, ponieważ często jest głęboko zakorzeniona w przeszłych doświadczeniach emocjonalnych lub traumatycznych, a także może być związana z nieprawidłowym rozwojem relacji w okresie dzieciństwa.

Proces leczenia lęku przed bliskością jest często skomplikowany, wymagający czasu, pracy i zaangażowania ze strony zarówno pacjenta, jak i psychoterapeuty. Terapia psychodynamiczna to często stosowane podejścia terapeutyczne w przypadku fobii bliskości. Podczas terapii pacjent uczy się radzenia sobie ze swoimi lękami, zmieniając swoje myślenie i zachowania w sytuacjach bliskości. Często wymaga to również pracy nad poznaniem swojego wewnętrznego życia emocjonalnego, nauce akceptacji i budowaniu zaufania do innych, ale przede wszystkim samego siebie.

W zależności od stopnia nasilenia fobii bliskości, terapia może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy lub dłużej. Ważne jest, aby pacjent był cierpliwy i konsekwentny w podejściu do terapii, a także aby kontynuował pracę nad sobą po zakończeniu sesji terapeutycznych.

Więcej o tym, kto powinien skorzystać z psychoterapii.

Jak pomóc osobie z lękiem przed bliskością?

W przypadku, gdy ważna dla nas osoba cierpi z powodu lęku przed bliskością, warto abyśmy przede wszystkim zapewnili wsparcie i zrozumienie. Nie należy krytykować tej osoby za jej niepewność i chwiejne nastroje, ale starać się pomóc jej radzić sobie z lękiem oraz zbudować poczucie bezpieczeństwa.

Jeżeli jesteśmy partnerem osoby cierpiącej na fobię bliskości, warto pracować nad własną cierpliwością i otwartością, zapewniając poczucie bezpieczeństwa oraz odpowiadając szczerze na wątpliwości. Ważne jest również, aby nie reagować złością na tymczasowe oddalania się bliskiej osoby oraz pozwolić jej stopniowo zbliżać się i otwierać.

Jeżeli nasze starania nie przynoszą efektów, możemy zasugerować bliskiej osobie profesjonalną psychoterapię, która pomoże przepracować trudne wydarzenia z przeszłości oraz zbudować zdrowe strategie budowania i radzenia sobie z bliskością w związku.

Więcej o tym, kiedy zgłosić się do psychiatry, kiedy do psychoterapeuty, a kiedy do coacha?

Psychologiczny syndrom odrzucenia, zwany także zespołem odrzucenia społecznego, to stan emocjonalny, który pojawia się w wyniku odrzucenia przez innych ludzi lub grupę społeczną. Jest to reakcja psychologiczna, która może prowadzić do negatywnych skutków dla zdrowia psychicznego, takich jak depresja, lęki, poczucie izolacji i utrata samooceny.

Jakie mogą być przyczyny syndromu odrzucenia?

Przyczyny psychologicznego syndromu odrzucenia mogą być różne i należą do nich m.in.:

1. Trudne relacje z innymi ludźmi: napięcia, konflikty, brak zrozumienia, krytyka, wykluczenie z grupy, wyśmiewanie, itp.
2. Traumatyczne doświadczenia z przeszłości: np. doświadczanie przemocy, molestowania, wykorzystania seksualnego, itp.
3. Przypadki osamotnienia: brak przyjaciół, trudności z nawiązywaniem kontaktów społecznych, itp.
4. Niskie poczucie własnej wartości i brak pewności siebie: osoby z niskim poczuciem wartości łatwiej poddają się odrzuceniu, a także mają trudności z nawiązywaniem kontaktów z innymi ludźmi.
5. Choroby psychiczne: osoby cierpiące na choroby psychiczne, takie jak depresja, zaburzenia lękowe czy schizofrenia, są bardziej narażone na syndrom odrzucenia.
6. Brak wsparcia społecznego: osoby, które nie mają wsparcia ze strony rodziny, przyjaciół czy innych bliskich osób, są bardziej narażone na odrzucenie i izolację.

Ważne jest, aby zwrócić uwagę na symptomy syndromu odrzucenia i szukać pomocy w przypadku ich wystąpienia. Można skonsultować się z psychoterapeutą, który pomoże w radzeniu sobie z trudnymi emocjami i zwiększeniu poczucia własnej wartości.

Więcej o emocjach.

Jakie są objawy syndromu odrzucenia?

Poniżej niektóre z objawów, które mogą towarzyszyć temu zespołowi:

1. Poczucie izolacji społecznej: odczuwanie wykluczenia i odizolowania od innych ludzi, trudności z nawiązywaniem kontaktów społecznych.
2. Lęki społeczne: doświadczanie silnego lęku przed interakcjami społecznymi, zwłaszcza z ludźmi, którzy odrzucali wcześniej.
3. Depresja: odczuwanie smutku, braku nadziei, ale i braku chęci do działania.
4. Trudne stany wewnętrzne: osoba z syndromem odrzucenia może odczuwać, że jest niewystarczająca oraz bezwartościowa.
5. Złość i frustracja: odczuwanie trudnych emocji wobec ludzi i grup, którzy odrzucili.
6. Trudności w nauce lub pracy: osoby z syndromem odrzucenia mogą mieć trudności w skupieniu się na pracy lub nauce, co może utrudniać osiąganie celów.
7. Problemy z samodzielnym podejmowaniem decyzji: osoby z syndromem odrzucenia mogą mieć trudności z podejmowaniem decyzji, zwłaszcza w sytuacjach społecznych.
8. Zachowania samobójcze: niektóre osoby z syndromem odrzucenia mogą doświadczać myśli samobójczych lub podejmować próby samobójcze.

Ważne jest, aby zwrócić uwagę na te objawy i szukać pomocy w przypadku ich wystąpienia. Można skonsultować się z psychoterapeutą, którzy pomoże w radzeniu sobie z tymi trudnymi stanami wewnętrznymi.

Więcej o tym, kiedy wybrać psychologa, psychiatrę, psychoterapeutę, a kiedy coacha.

Jakie są możliwości terapia syndromu odrzucenia?

Leczenie syndromu odrzucenia zależy od nasilenia objawów i indywidualnych potrzeb danej osoby. Oto niektóre z metod, które mogą pomóc w radzeniu sobie z tym zespołem:

1. Psychoterapia: terapia indywidualna lub grupowa może pomóc w radzeniu sobie z negatywnymi emocjami związanymi z odrzuceniem społecznym, nauczyć strategii radzenia sobie z lękami społecznymi oraz poprawić samoocenę i rozpocząć proces modelowania poczucia własnej wartości.
2. Terapia zajęciowa: angażowanie się w różnego rodzaju zajęcia, takie jak sztuka, sport lub wolontariat, może pomóc w poprawie samopoczucia i modelowaniu poczucia własnej wartości.
3. Akceptacja i urealnienie: analiza sytuacji, w której doszło do odrzucenia, może pomóc w dookreśleniu zakresu kontroli i docelowo wpłynąć na samopoczucie; warto skupić się tu na pozytywnych relacjach i akceptacji ze strony innych ludzi.
4. Farmakoterapia (terapia lekami): w przypadku ciężkich objawów depresyjnych lub lękowych leki przeciwdepresyjne lub przeciwlękowe mogą być pomocne i ułatwiają prowadzenie psychoterapii. Warto jednak pamiętać, że nie rozwiążą one trudności z radzeniem sobie z trudnymi emocjami i stanami wewnętrznymi oraz powinny być stosowane wyłącznie pod nadzorem psychiatry.

Więcej o tym, na czym polega psychoterapia.

Jak żyć z lękiem przed odrzuceniem?

Osoba z syndromem odrzucenia może nauczyć się radzić sobie z negatywnymi emocjami i zwiększyć poczucie własnej wartości dzięki odpowiednim metodom i specjalistom. Leczenie syndromu odrzucenia może być jednak długotrwałym procesem.

Życie z lękiem przed odrzuceniem może być trudne, ale istnieją sposoby, które pomogą zmniejszyć jego wpływ na nasze codzienne życie. Oto kilka wskazówek, jak żyć z lękiem przed odrzuceniem:

1. Akceptacja lęku: pierwszym krokiem jest zaakceptowanie faktu, że odczuwasz lęk przed odrzuceniem. Nie musisz z tym walczyć ani wstydzić się tej emocji. Warto uświadomić sobie, że wielu ludzi cierpi na podobne lęki.
2. Rozpoznanie sytuacji: warto zastanowić się, w jakich sytuacjach odczuwasz lęk przed odrzuceniem. Może to być np. sytuacja społeczna, w pracy lub w związku. Zrozumienie, kiedy i dlaczego odczuwasz lęk, może pomóc w zaakceptowaniu trudnych emocji.
3. Praca nad samoakceptacją: ważne jest, aby zacząć pracować nad samoakceptacją i poczuciem własnej wartości. Warto skupić się na swoich mocnych stronach i sukcesach, a także na aspektach, które lubimy w sobie.
4. Umiejętność radzenia sobie z emocjami: warto nauczyć się radzić sobie z emocjami, takimi jak niepokój, lęk czy smutek. Przydatne mogą być tu techniki pracy z ciałem (np. relaksacyjne, medytacja, czy ćwiczenia oddechowe).
5. Zwiększenie swojego wsparcia społecznego: warto starać się rozwijać swoje kontakty z ludźmi, którzy nas akceptują i wspierają. Dobrze jest też szukać grup wsparcia lub terapii, gdzie można poznać osoby, które cierpią na podobne trudności.
6. Realistyczne myślenie: ważne jest, aby próbować urealniać sytuacje, w których odczuwamy lęki i unikać skrajności. Często nasze myśli są osadzone na fantazjach, a nie realnych faktach i to fantazje zniekształcają nasze widzenie rzeczywistości.
7. Szukanie pomocy specjalisty: w przypadku, gdy lęk przed odrzuceniem zaczyna wpływać na nasze codzienne funkcjonowanie, warto szukać pomocy psychoterapeuty. Terapia stanowi wsparcie w pracy nad radzeniem sobie z trudnymi emocjami i pomaga w modelowaniu indywidualnych sposobów radzenia sobie z lękiem przed odrzuceniem.

Więcej o lęku.

Jak pracować nad samoakceptacją?

To proces, który wymaga czasu i determinacji. Poniżej kilka kilka wskazówek wspierających pracę nad samoakceptacją:

1. Pamiętaj o swoich mocnych stronach: często skupiamy się na naszych słabościach i porażkach, zapominając o naszych mocnych stronach. Warto rozpocząć od przygotowania listy swoich osiągnięć, talentów i pozytywnych cech.
2. Utrzymuj wspierający dialog wewnętrzny: przyjrzyj się negatywnym ocenom samego sobie i pracuj nad pojawianiem się myśli pozytywnych. Zamiast powtarzać sobie, że jesteś beznadziejny, dookreśl zakres własnej siły i pozytywne cechy.
3. Pracuj nad swoimi celami: określenie swoich celów i ich realizacja może pomóc w zwiększeniu samoakceptacji. Kiedy osiągasz cele, doświadczasz własnej siły i sprawczości.
4. Wspieraj swoje ciało: akceptacja swojego ciała jest kluczowa dla samoakceptacji. Warto dbać o swoje ciało poprzez zdrowe odżywianie, regularną aktywność fizyczną i odpowiednią pielęgnację, ale ważny jest proces integracji obszarów naszej siły i naszych ograniczeń również w zakresie wewnętrznego przeżywania obrazu ciała.
5. Szukaj wspierających relacji: otaczaj się ludźmi, którzy Cię akceptują i uznają Twoją wartość. Dobrze jest szukać relacji z ludźmi, którzy Cię inspirują i pomagają Ci rozwijać się.

Zgodnie z zasadą, że samoakceptacja to decyzja, możesz zdecydować, że chcesz być swoim sprzymierzeńcem, a nie wrogiem. Dookreśl:

• czego możesz robić więcej, aby lepiej dbać o swoje potrzeby i zaspokajać swoje cele i pragnienia;
• czego możesz zacząć robić mniej, aby zredukować stres i negatywne wpływy na swoje samopoczucie;
• co możesz zacząć robić, aby rozwijać swoje zainteresowania i pasje, a także umiejętności i wiedzę;
• co możesz przestać robić, aby wyeliminować negatywne nawyki i zachowania, które szkodzą Twojemu zdrowiu psychicznemu i fizycznemu;
• co możesz robić inaczej, aby zmienić swoje podejście do trudnych sytuacji i wyzwań, oraz skupić się na pozytywnych aspektach swojego życia.

Pamiętaj, że samoakceptacja to proces, który wymaga czasu i cierpliwości. Pojawiające się oczekiwanie natychmiastowe rezultatów jest wynikiem Twojej wewnętrznej potrzeby kontroli, warto ją uspokajać. Jeśli potrzebujesz wsparcia, nie wahaj się szukać pomocy u psychoterapeuty.

Jak komunikować się w relacji z samym sobą.

Jak zaakceptować to czego nie znoszę w swoim życiu? 

Może być to trudne, ale równocześnie to krok w kierunku rozwojowych zmian. Oto kilka wskazówek dla osób, które chcą nauczyć się akceptować to, czego nie lubią w swoim życiu:

1. Zidentyfikuj swoje trudne uczucia – Przyjrzyj się swoim emocjom i zidentyfikuj, co dokładnie Cię niepokoi. Czy to niepowodzenia w pracy, problemy z relacjami, czy brak akceptacji siebie? Zrozumienie źródła Twojego niezadowolenia może pomóc Ci lepiej zrozumieć swoje potrzeby.
2. Skup się na swoich wartościach – Zastanów się, co jest dla Ciebie naprawdę ważne i jakie są Twoje cele. Jeśli skupisz się na swoich wartościach i celach, możesz łatwiej zaakceptować to, czego nie lubisz w swoim życiu i wpisać to w część procesu osiągania celów.
3. Zwróć uwagę na swoje myśli – Skup się na pozytywnych aspektach swojego życia, ale równocześnie zastanów się jakie korzyści możesz odnieść z zaakceptowania trudnych sytuacji. Realność jest taka, że w zakresie Twoich decyzji jest to czy będziesz skupiać się na tym, co Cię złości czy też na tym, co przynosi Ci radość i wnosi energię.

Oto trzy ćwiczenia, które mogą wspierać Cię w procesie akceptacji:

1. Pisanie dziennika emocji: Codzienne zapisywanie swoich emocji, myśli i odczuć może pomóc w zrozumieniu swojego stanu emocjonalnego i określeniu, co dokładnie sprawia, że czujesz się źle. To pozwala na przemyślenie tych odczuć i zastanowienie się, jak można je zaakceptować.
2. Ćwiczenie wizualizacji: Zamykając oczy i wyobrażając sobie miejsce, w którym czujesz się spokojnie i bezpiecznie, możesz na chwilę zostawić rzeczywistość i skoncentrować się na swoim wewnętrznym spokoju. Następnie, wracając do rzeczywistości, możesz spróbować podjąć kroki, aby wprowadzić trochę spokoju do codziennego życia.
3. Ćwiczenie przyjmowania uczuć: Często próbujemy ukryć nasze trudne emocje, ale one i tak wydostają się w sposób destrukcyjny. Zamiast ukrywania, możemy próbować przyjmować nasze emocje i wprowadzać rozumienie, że są one częścią naszej rzeczywistości wewnętrznej. Ten proces możemy rozpocząć od przyjmowania drobnych uczuć, takich jak zmartwienie, a następnie stopniowo przechodzić do bardziej intensywnych emocji, takich jak gniew czy lęk.

Więcej o relacji z samym sobą.

Jak odszukać siłę wewnętrzną?

To również proces wymagający czasu i cierpliwości. Oto kilka wskazówek jak go rozpocząć:

1. Odkryj swoje wartości i cele: Przemyśl, co w twoim życiu jest dla ciebie najważniejsze i co chcesz osiągnąć. Odkrycie swoich wartości i celów może pomóc Ci w określeniu, czego naprawdę potrzebujesz, a co jest tylko dodatkiem do Twojego życia.
2. Skup się na pozytywnych aspektach: Dookreśl pozytywne aspekty w swoim życiu. Gdy pojawią się myśli o negatywnych wydarzeniach i relacjach, które Cię przytłaczają, przyjmij je, ale integruj z koncentracją na rzeczach, które cieszą Cię i motywują.
3. Znajdź wsparcie: Dookreśl i buduj relacje, którzy wspierają Cię i motywują w osiąganiu ważnych dla Ciebie celów (takim celem może być uzyskanie wewnętrznego spokoju). Mogą to być relacje z przyjaciółmi, rodziną, psychoterapeuta lub mentorem. Wspierające otoczenie może pomóc Ci w utrzymaniu pozytywnego nastawienia i dodać energii w procesie radzenia sobie z trudnościami.
4. Unikaj porównywania się z innymi: Każdy ma swoją unikalną drogę do przejścia. Skupiaj się na swoim własnym życiu, swoich potrzebach i indywidualnych wartościach.
5. Ćwicz mindfullness, czyli uważną obecność: Zwróć uwagę na swoje myśli i odczucia, ale pracuj na tym, aby nie przytłoczyły Cię. Skup się na teraźniejszości i pozwól sobie na chwilę odprężenia i wyciszenia.
6. Staraj się rozwijać: Dookreśl swoje mocne strony i rozwijaj je. Pracuj nad swoimi umiejętnościami, a także nad rozwijaniem swoich kreatywnych jakości. Znajdź zajęcia, które Cię interesują i wprowadzają poczucie siły w Twoje życie.

Pamiętaj, że odnalezienie siły wewnętrznej to proces, który wymaga czasu, cierpliwości i determinacji. Nie musisz wszystkiego osiągnąć od razu, ale z każdym krokiem będziesz czuł, że stajesz się coraz silniejszy i bardziej pewny siebie.

Więcej o silnej psychice.

Gamofobia, czyli lęk przed małżeństwem, to stosunkowo nowe zjawisko, które dotyka coraz większą liczbę młodych ludzi. Choć małżeństwo jest uważane za naturalny krok w życiu, niektórzy ludzie czują przed nim niepokój, a nawet paniczny strach. Gamofobia to zaburzenie lękowe, które może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego, a także życia osobistego i zawodowego.

Przyczyny gamofobii

Przyczyny gamofobii są złożone i różnią się w zależności od osoby. Jednym z powodów może być negatywne doświadczenie związane z małżeństwem, takie jak rozwód rodziców lub traumatyczne przeżycia w poprzednich związkach. Inną przyczyną może być lęk przed zobowiązaniem i utratą wolności oraz niepewność związana z przyszłością.

Niezwykle istotne w powstawaniu gamofobii są również czynniki społeczne, takie jak wpływ mediów czy presja ze strony społeczeństwa. W dzisiejszych czasach coraz więcej osób skupia się na swojej karierze i rozwoju zawodowym, co może skutkować opóźnieniem decyzji o małżeństwie lub unikaniem go.

Więcej o przyczynach zaburzeń lekowych: OCD – PTSD.

Objawy gamofobii

Objawy gamofobii mogą być zróżnicowane w zależności od osoby. Niektórzy ludzie odczuwają silny niepokój i lęk w momencie, gdy myślą o małżeństwie, inni zaś doświadczają natrętnych myśli i obaw, które nie dają im spokoju. W przypadku gamofobii mogą pojawić się także objawy somatyczne, takie jak bóle głowy, problemy z trawieniem czy zaburzenia snu.

Osoby cierpiące na gamofobię często unikają sytuacji związanych z małżeństwem, takich jak udział w weselach czy spotkania z rodziną swojego partnera. W niektórych przypadkach gamofobia może prowadzić do izolacji społecznej, a nawet depresji. Osoby cierpiące na gamofobię mogą też czuć się beznadziejne i bezradne wobec swojego problemu, co może prowadzić do utraty nadziei i pesymistycznego podejścia do życia.

Więcej o objawach lęku.

Leczenie gamofobii

Gamofobia jest zaburzeniem, które można skutecznie leczyć. Warto jednak zaznaczyć, że leczenie gamofobii jest procesem długotrwałym i wymagającym zaangażowania. W pierwszej kolejności warto zwrócić się o pomoc do specjalisty – psychoterapeuty, który pomoże zidentyfikować przyczyny lęku i zaproponuje odpowiednie formy terapii.

W leczeniu gamofobii często na początku stosuje się terapię poznawczo-behawioralną, która skupia się na poznaniu konstruktów w zakresie myślenia i kolejno na zmianie zachowań związanych z lękiem przed małżeństwem. Ważnym elementem terapii jest również praca nad radzeniem sobie ze stresem i emocjami oraz budowanie zdrowych relacji interpersonalnych.

W przypadku gamofobii można również skorzystać z pomocy grup wsparcia, gdzie osoby z podobnymi doświadczeniami dzielą się swoimi historiami i doświadczeniami. Warto również skorzystać z technik relaksacyjnych, takich jak techniki oddechowe, medytacja czy ćwiczenia fizyczne, które pomagają w redukcji stresu i poprawiają samopoczucie.

Więcej o emocjach.

Psychoterapia psychodynamiczna w terapii gamofobii

Psychoterapia psychodynamiczna to jedna z metod terapeutycznych, która może pomóc w leczeniu gamofobii, czyli lęku przed małżeństwem. Terapia ta opiera się na założeniu, że wiele naszych problemów emocjonalnych wynika z konfliktów i napięć, które są obecne w naszej psychice i są wynikiem naszych doświadczeń z przeszłości.

W psychoterapii psychodynamicznej terapeuta pomaga pacjentowi w odkrywaniu i zrozumieniu źródeł jego lęku przed małżeństwem, takich jak negatywne doświadczenia z przeszłości lub konflikty związane z intymnością, bliskością i zaangażowaniem emocjonalnym. Psychoterapeuta pomaga pacjentowi zidentyfikować i nazwać swoje emocje oraz rozwijać zdolność do radzenia sobie z nimi.

Psychoterapia psychodynamiczna koncentruje się również na zrozumieniu mechanizmów obronnych, jakie osoba stosuje w reakcji na lęk związany z małżeństwem. Terapia pomaga pacjentowi zidentyfikować i przepracować te mechanizmy, co umożliwia poznanie własnych potrzeb emocjonalnych oraz zbudowanie zdrowych relacji interpersonalnych.

Podczas terapii psychodynamicznej, terapeuta zwraca uwagę na to, jak pacjent reaguje na relację terapeutyczną, w tym jakie emocje i myśli wywołuje w pacjencie proces terapeutyczny. W ten sposób psychoterapeuta może pomóc pacjentowi w zrozumieniu i przepracowaniu swoich trudności emocjonalnych oraz rozwijaniu zdolności do radzenia sobie z lękiem związanym z małżeństwem.

Psychoterapia psychodynamiczna to intensywna terapia, która wymaga zaangażowania ze strony pacjenta oraz terapeuty. Jednak skuteczność tej metody w leczeniu gamofobii została potwierdzona przez badania naukowe.

Więcej o psychoterapii.

Kiedy podejrzewać gamofobię u bliskiej osoby?

Gamofobia to specyficzna forma lęku, który jest związany z małżeństwem. Choć nie jest to choroba psychiczna, może mieć poważne skutki dla zdrowia psychicznego i życia osobistego osoby dotkniętej tym lękiem. Poniżej przedstawiam kilka sygnałów, które mogą sugerować, że bliska osoba cierpi na gamofobię:

• Unikanie rozmów na temat małżeństwa: osoba dotknięta gamofobią może czuć się nieswojo, gdy temat małżeństwa jest poruszany, może unikać też rozmów na ten temat.
• Wymówki, by uniknąć spotkań rodzinnych lub przyjaciół: osoba z gamofobią może unikać spotkań z rodziną lub przyjaciółmi, którzy rozmawiają o swoich małżeństwach lub planach na przyszłość.
• Niepokój związany z myślą o związku z drugą osobą: osoba z gamofobią może doświadczać niepokoju, gdy myśli o nawiązaniu trwałego związku z drugą osobą.
• Przejawianie lęku wobec wydarzeń związanych z małżeństwem: osoba z gamofobią może doświadczać lęku wobec takich wydarzeń jak śluby, wesela lub oświadczyny.
• Niezdolność do nawiązywania trwałych związków: osoba z gamofobią może mieć trudności z utrzymaniem trwałych związków i unikać zaangażowania emocjonalnego z innymi ludźmi.

Jeśli zauważysz u bliskiej osoby któreś z tych zachowań, warto rozmawiać z nią o tym, wręcz zapytać wprost czy odczuwa lęk związany z małżeństwem. Można zaproponować wsparcie w postaci wspólnego poszukania psychoterapii lub innych metod, które pomogą przepracować emocje i będą wsparciem w radzeniu sobie z lękiem związanym z małżeństwem.

Więcej o trudnościach emocjonalnych.

Jak zwrócić uwagę bliskiej osoby na to, że może mieć gamofobię?

Wymaga to delikatności i empatii. Poniżej przedstawiam kilka sposobów, które mogą pomóc Ci w rozmowie z bliską osobą na temat jej lęku związanego z małżeństwem:

• Wyraź swoje zainteresowanie: Rozpocznij rozmowę wyrażając swoje zainteresowanie i troskę o dobre samopoczucie bliskiej osoby. Możesz powiedzieć, że zauważyłeś z jej strony unikanie rozmów na temat małżeństwa lub wydaje się być niespokojna w obecności innych, którzy rozmawiają na ten temat.
• Bądź empatyczny: Pokaż, że rozumiesz, że lęk przed małżeństwem jest dla niej trudny i rozumiesz jej wstyd związany z tym uczuciem. Możesz powiedzieć, że wiele osób doświadcza takiego lęku i nie ma w tym niczego złego.
• Nie narzucaj rozwiązań: Nie narzucaj rozwiązań ani nie sugeruj, że musi iść na psychoterapię. Daj jej przestrzeń, aby wyraziła swoje uczucia i zapytaj, czy jest zainteresowana uzyskaniem pomocy w radzeniu sobie z lękiem.
• Słuchaj uważnie: Słuchaj uważnie, co mówi i nie bagatelizuj jej uczuć. Pamiętaj, że to ona wie najlepiej jak się czuje i co jest dla niej ważne.
• Podaj przykłady osób w psychoterapii (jest ich coraz więcej): Warto przypomnieć bliskiej osobie, że terapia jest dostępna i może pomóc jej w przepracowaniu lęku związanego z małżeństwem. Możesz podać przykłady osób w psychoterapii, które poczuły się lepiej po leczeniu.
• Bądź cierpliwy: Pamiętaj, że proces radzenia sobie z lękiem związanym z małżeństwem może wymagać czasu. Bądź cierpliwy i gotowy, aby wesprzeć swoją bliską osobę w trudnych chwilach.

Zwrócenie uwagi na gamofobię u bliskiej osoby jest ważne, ponieważ może pomóc jej w uzyskaniu pomocy i radzeniu sobie z lękiem związanym z małżeństwem. 

Więcej o wsparciu bliskiej osoby.

Czy gamofobia może pojawić się podczas małżeństwa?

Tak, gamofobia może pojawić się również w trakcie małżeństwa. Osoby, które cierpią na gamofobię, mogą mieć trudności z zaakceptowaniem swojego stanu cywilnego i stałego związku z drugą osobą. Mogą odczuwać niepokój i lęk związany z odpowiedzialnością za drugą osobę, trudnymi decyzjami życiowymi czy planowaniem przyszłości.

Gamofobia w trakcie małżeństwa może prowadzić do trudności w relacjach małżeńskich, braku zaangażowania w życie rodziny i unikaniu rytuałów takich jak rocznice ślubu czy urodziny. Osoby z gamofobią mogą unikać rozmów na temat małżeństwa, planowania przyszłości czy rozmów o dzieciach.

Jeśli gamofobia pojawia się w trakcie małżeństwa, warto skonsultować się z psychoterapeutą, który pomoże zrozumieć przyczyny lęku i pomóc w radzeniu sobie z wewnętrznymi, trudnymi stanami. Psychoterapia może pomóc w przepracowaniu problemów i wzmocnieniu relacji małżeńskiej. Istotne jest także, aby partnerzy otwarcie rozmawiali o swoich uczuciach i potrzebach oraz byli gotowi do wspólnego szukania rozwiązań.

Więcej o lękach.

Kiedy warto sięgnąć po pomoc psychoterapeuty?

Gdy odczuwamy trudności emocjonalne lub problemy w relacjach z innymi ludźmi, które uniemożliwiają nam funkcjonowanie na co dzień. Niektóre z objawów, które mogą wskazywać na potrzebę psychoterapii to:

• Trudności w radzeniu sobie ze stresem, lękiem czy depresją
• Trudności w podejmowaniu decyzji i wyborach życiowych
• Problemy w relacjach międzyludzkich, w tym trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu bliskich kontaktów
• Trauma lub inne przeżycia negatywne z przeszłości, które nadal wpływają na nasze życie
• Problemy w pracy lub szkole, trudności z koncentracją i motywacją
• Zaburzenia odżywiania, uzależnienia lub inne zachowania samookaleczające
• Trudności w osiągnięciu celów lub realizacji marzeń

Psychoterapia może pomóc w rozumieniu własnych emocji i zachowań, pozwolić na przepracowanie trudności emocjonalnych, rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wewnętrznymi stanami na poziomie przeżywania oraz wzmocnić samoakceptację i poczucie własnej wartości. Warto zwrócić się o pomoc do psychoterapeuty, gdy samodzielnie nie jesteśmy w stanie radzić sobie z trudnościami lub gdy nasze problemy zaczynają wpływać na codzienne funkcjonowanie.

Więcej o tym, na czym polega psychoterapia.

Jak długo trwa psychoterapia?

Długość psychoterapii zależy od indywidualnych potrzeb i rodzaju trudności. Psychoterapia jest procesem, który wymaga zaangażowania i regularności. Czas trwania terapii zależy od wybranej metody terapeutycznej oraz od indywidualnej jakości świata wewnętrznego pacjenta.

Zazwyczaj sesje psychoterapeutyczne odbywają się raz lub dwa razy w tygodniu. Pierwsze sesje mogą być bardziej intensywne, ponieważ mają na celu określenie potrzeb terapeutycznych. Potem intensywność sesji może się zmniejszać, a sama terapia może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, w zależności od potrzeb pacjenta.

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, jak długo potrwa dana psychoterapia, ponieważ każda osoba jest inna. Warto jednak podkreślić, że proces terapeutyczny jest indywidualny i zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj trudności, motywacja pacjenta, rodzaj metody terapeutycznej, a także relacja terapeutyczna między pacjentem a terapeutą. Wszystkie te czynniki mają wpływ na długość i skuteczność terapii. W podejściu integracyjnym same metody i techniki terapeutyczne są zmieniane zależnie od potrzeb pacjenta i etapu procesu psychoterapeutycznego.

Więcej o pytaniach zadawanych przed pierwszą sesją.

Jak pomóc bliskiej osobie, która nie chce wyjść z domu z powodu trudności psychicznych?

Trudności psychiczne, w tym depresja i zaburzenia lękowe, to poważne zaburzenia, które mogą wpłynąć na zdrowie psychiczne i fizyczne. Choroby te często objawiają się niskim poczuciem wartości, przygnębieniem oraz utratą zainteresowania życiem. Mogą wpłynąć na różne aspekty życia, w tym na zdolność do pracy, relacje z innymi, sen, apetyt i ogólną jakość codziennego funkcjonowania.

Jedną z trudniejszych sytuacji, z jaką może zmagać się bliska osoba z zaburzeniami psychicznymi, jest trudność w wychodzeniu z domu w konsekwencji nasilenia depresji, lęku czy PTSD. Poczucie bezradności, frustracja i złość wynikająca z braku zrozumienia zaczynają krążyć w relacjach całego systemu wsparcia. Jednak warto pamiętać, że istnieją sposoby, aby pomóc osobie cierpiącej na trudności psychiczne i pomóc jej w zaopiekowaniu się trudnościami z wyjściem z domu.

Poniżej kilka ogólnych sposobów, które mogą pomóc w takiej sytuacji:

Rozmawiaj z bliską osobą

Komunikacja jest kluczowa, gdy ktoś cierpi na trudności psychiczne. Ważne jest, abyśmy zapytali bliską osobę: jak się czuje i czego potrzebuje. Następnie, słuchając uważnie, powinniśmy okazać empatię i zrozumienie, bez osądzania i krytykowania. Osoby z trudnościami psychicznymi często potrzebują czasu, aby otworzyć się i zacząć mówić o swoich przeżyciach (w tym emocjach). Warto abyśmy okazali zainteresowanie i pozwolili na otwarcie się. Oferując swoje wsparcie, informujemy osobę, że jesteśmy gotowi jej pomóc. Ważne jest, abyśmy dawali wyraz nadziei i pokazywali optymistyczna perspektywę (z którą bliski z zaburzeniami psychicznymi może nie mieć kontaktu). Pamiętajmy, że pomaganie osobie z trudnościami psychicznymi wymaga czasu i cierpliwości.

Zachęcaj do aktywności

Osoby z trudnościami psychicznymi często odczuwają brak energii i motywacji. Wspieraj bliską osobę zachęcając do aktywności fizycznej, na przykład spaceru lub wspólnej aktywności w domu. Ważne jest, aby nie narzucać aktywności, ale podpowiadać różne mozliwości. W przypadku osób z lękiem przed opuszczeniem domu, warto zaproponować małe kroki, takie jak krótki spacer lub wyjście do sklepu. Nie należy naciskać i pozwolić postępować w tempie, które dla bliskiej osoby jest komfortowe.

Daj wsparcie emocjonalne

Bliska osoba cierpiąca na trudności emocjonalne potrzebuje wsparcia, zrozumienia i akceptacji. Możesz jej pomóc, oferując wspólne spędzanie czasu, przynosząc ulubioną potrawę lub kwiaty, a także proponując pomoc w codziennych aktywnościach. Jednak najważniejsze jest, abyś udzielał wsparcia emocjonalnego. Zapytaj, jak się czuje, wysłuchaj uważnie, wyraź swoje zrozumienie i empatię. Daj poczucie, że bliska osoba jest kochana i wspierana, udzielaj pomocy, gdy jest potrzebna.

Zapewnij bezpieczeństwo

Zwłaszcza osoby z zaburzeniami lękowymi potrzebują poczucia bezpieczeństwa. Możesz pomóc swojej bliskiej osobie, dbając o to, aby jej otoczenie było bezpieczne i spokojne. Zwróć uwagę na małe detale, takie jak odpowiednie oświetlenie w pomieszczeniu, zamykanie drzwi na klucz, aby zapewnić prywatność, lub zapewnienie towarzystwa, jeśli osoba czuje się samotna.

Daj czas i cierpliwość

Zaburzenie psychiczne nie zniknie natychmiast i może zająć dużo czasu, zanim bliska osoba zdecyduje się na opuszczenie domu. Pamiętaj, aby być cierpliwym i nie naciskać. Zachęcaj do podejmowania małych kroków i doceniaj każdy postęp. Z czasem będziesz obserwować lepsze samopoczucie i większa odwagę do podejmowania większych wyzwań. 

Utrzymuj zdrowy styl życia

Zdrowy styl życia może pomóc w łagodzeniu objawów zaburzeń psychicznych. Zachęcaj bliską osobę do utrzymania zdrowej diety, regularnej aktywności fizycznej i dobrego snu. Unikanie nadmiernego spożycia alkoholu i innych substancji psychoaktywnych również może pomóc w poprawie samopoczucia.

Poszukaj profesjonalnej pomocy

Ważne jest, aby bliska osoba czuła wsparcie i zrozumienie w procesie szukania pomocy. Zachęć ją do otwarcia się przed specjalistą i dzielenia się swoimi uczuciami i doświadczeniami. Pamiętaj, że leczenie chorób psychicznych wymaga czasu i cierpliwości, ale zawsze warto dawać nadzieję i zachęcać do pozytywnych kroków w celu poprawy samopoczucia.

Zwróć uwagę na objawy samobójcze

Osoby z trudnościami psychicznymi są bardziej narażone na myśli samobójcze i próby samobójcze. Jeśli zauważysz u bliskiej osoby objawy samobójcze, takie jak mówienie o samobójstwie, przygotowywanie na wypadek samobójstwa, nagle poprawiający się nastrój po dłuższym okresie depresji, zwiększenie spożycia alkoholu lub narkotyków, inne niż zwykle zachowanie lub osłabienie, należy niezwłocznie szukać pomocy specjalisty. 

Nie przeciążaj się

Pomaganie bliskiej osobie z depresją może być wymagające i stresujące. Ważne jest, aby dbać o swoje własne zdrowie psychiczne i nie przeciążać się. Możesz skorzystać z zasobów grupy wsparcia dla opiekunów osób z zaburzeniami psychicznymi. Możesz również skonsultować się z psychoterapeutą, aby uzyskać wsparcie w radzeniu sobie z trudnymi emocjami.

Więcej o problemach psychologicznych.

Jak rozpoznać myśli samobójcze?

Poniżej kilka sygnałów, na które warto zwrócić uwagę, gdy podejrzewasz, że bliska osoba może mieć samobójcze myśli:

1. Mówienie o samobójstwie lub wyrażenie myśli o odejściu, nawet jeśli to brzmi na pozór żartobliwie lub niepoważnie.
2. Wycofywanie się z codziennych aktywności i izolacja od rodziny i przyjaciół.
3. Skrajne wahania nastroju, zwłaszcza popadanie w głęboką depresję i kolejno nagłe uczucie euforii.
4. Zwiększone używanie substancji psychoaktywnych w tym alkoholu.
5. Zmiany w zachowaniu, takie jak skrajne nadmiernie impulsywne działania, agresja lub ryzykowne zachowanie.
6. Nagłe poprawy nastroju, które mogą wynikać z decyzji o popełnieniu samobójstwa.

Jeśli zauważysz u bliskiej osoby którykolwiek z tych objawów, powinieneś jak najszybciej porozmawiać z nią o tym i pomóc w szukaniu pomocy. Pamiętaj, że osoby z samobójczymi myślami nie zawsze chcą lub potrafią prosić o pomoc, dlatego bardzo ważne jest, abyś sam podejmował działania. Możesz skontaktować się z profesjonalistami, zachęcić bliską osobę do skorzystania z różnych form wsparcia, takich jak grupy wsparcia dla osób z depresją, linie telefoniczne do rozmów z osobami z doświadczeniem w tej dziedzinie, itp. Ważne jest, aby okazać swoją troskę i empatię, słuchać bliskiej osoby i pokazać jej, że jest ważna oraz że zawsze może na Ciebie liczyć.

Więcej o depresji.

Więcej o lęku.

Więcej o PTSD.

Co robić gdy bliska osoba ma myśli samobójcze?

Jeśli bliska osoba wyraża myśli samobójcze lub mówi, że chce popełnić samobójstwo, to jest to sygnał alarmowy i należy natychmiast podjąć działania. Poniżej kilka kroków, które warto podjąć, aby pomóc bliskiej osobie:

• Wezwij pomoc medyczną – jeśli bliska osoba jest w stanie kryzysu, należy zapewnić pomoc medyczną.
• Słuchaj uważnie – słuchaj uważnie tego, co mówi bliska osoba, a następnie wyraź swoje zaniepokojenie i empatię. W ten sposób pokażesz, że interesujesz się nią i jesteś gotowy pomóc.
• Nie pozostawiaj bliskiej osoby samej – zwłaszcza jeśli mówi o samobójstwie lub zachowuje się w sposób ryzykowny. Spróbuj z nią porozmawiać, odciągnąć ją od myśli samobójczych i zaproponuj pomoc.
• Zachowaj spokój – nie krytykuj bliskiej osoby za jej myśli. Pamiętaj, że zaburzenia psychiczne i myśli samobójcze to choroba, a nie wybór.
• Współpracuj z lekarzem – jeśli bliska osoba jest pod opieką lekarza, skontaktuj się z nim i poinformuj o jej stanie. Możesz zapytać o wskazówki dotyczące dalszej pomocy i leczenia.
• Zaproponuj psychoterapię – zachęć bliską osobę do podjęcia psychoterapii, która może pomóc w poradzeniu sobie z trudnymi przeżyciami i myślami samobójczymi.
• Dbaj o siebie – pomaganie bliskiej osobie w trudnej sytuacji może być wyczerpujące. Pamiętaj o tym, żeby również dbać o siebie i szukać wsparcia u innych, jeśli tego potrzebujesz.

Pamiętaj, że myśli samobójcze to bardzo poważny sygnał, wymagający natychmiastowej interwencji. Jeśli masz wątpliwości co do stanu zdrowia bliskiej osoby, nie wahaj się skontaktować z profesjonalistami opieki medycznej.

Więcej o maskach zaburzeń psychicznych.

Jak postępować z bliskim po próbie samobójczej?

Po próbie samobójczej bliska osoba potrzebuje pomocy i wsparcia. Oto kilka wskazówek dotyczących postępowania w takiej sytuacji:

• Skontaktuj się z profesjonalistami opieki medycznej – po próbie samobójczej należy natychmiast wezwać pomoc medyczną. Jeśli osoba jest w ciężkim stanie, należy wezwać pogotowie ratunkowe. W przypadku mniej poważnych sytuacji można skontaktować się z lekarzem rodzinnym lub psychiatrą.
• Zaoferuj wsparcie emocjonalne – po próbie samobójczej bliska osoba może czuć się osamotniona i bezradna. Ważne jest, aby pokazać jej, że nie jest sama. Można zaoferować wsparcie emocjonalne w postaci rozmowy, wysłuchania czy po prostu obecności.
• Nie osądzaj i nie krytykuj – ważne jest, aby nie oceniać i nie krytykować bliskiej osoby za jej zachowanie. W tak trudnej sytuacji osoba ta potrzebuje wsparcia i zrozumienia, a nie krytyki i osądów.
• Pomóż w uzyskaniu profesjonalnej pomocy – po próbie samobójczej ważne jest, aby bliska osoba uzyskała profesjonalną pomoc. Można jej pomóc w znalezieniu odpowiedniego specjalisty i umówieniu się na wizytę.
• Bądź cierpliwy i wyrozumiały – powrót do zdrowia po próbie samobójczej może być długi i trudny. Bliska osoba potrzebuje czasu, aby wyzdrowieć, dlatego ważne jest, aby być cierpliwym i wyrozumiałym.
• Daj jej poczucie kontroli – po próbie samobójczej bliska osoba może czuć się bezradna i pozbawiona kontroli. Można pomóc jej odzyskać poczucie kontroli, np. poprzez ustalenie planu działań na przyszłość czy zaoferowanie pomocy w organizacji życia codziennego.
• Dbaj o swoje własne zdrowie psychiczne – opieka nad osobą, która doświadczyła próby samobójczej, może być trudna i wymagająca. Ważne jest, aby dbać o swoje własne zdrowie psychiczne i szukać wsparcia u specjalisty w przypadku potrzeby.

Więcej o tym, na czym polega psychoterapia.

Na czym polega wsparcie psychoterapeutyczne po próbie samobójczej?

Celem jest pomoc w radzeniu sobie z przyczynami i konsekwencjami próby samobójczej oraz prewencja kolejnych prób samobójczych. Psychoterapia po próbie samobójczej może pomóc w zrozumieniu, dlaczego osoba podjęła próbę samobójczą i co prowadziło do takiego stanu emocjonalnego oraz wymodelowanie mechanizmów radzenia sobie z trudnymi stanami wewnętrznymi.

W trakcie terapii psychoterapeuta może pomóc w identyfikowaniu i przepracowaniu myśli oraz zachowań, które przyczyniają się do trudności psychicznych i skłonności do samobójstwa. Mogą to być myśli negatywne, takie jak poczucie beznadziejności i braku wartości, a także zachowania, takie jak izolowanie się od innych, unikanie sytuacji społecznych i stosowanie substancji psychoaktywnych.

Psychoterapeuta może również pomóc w nauce zdrowych strategii radzenia sobie z napięciem, takich jak techniki relaksacyjne, mindfulness, jak również pomóc w poprawieniu komunikacji, wypracowaniu zabezpieczeń na wypadek kolejnej próby samobójczej oraz rozwijaniu systemu wsparcia społecznego.

Oprócz wsparcia psychoterapeutycznego, osoba po próbie samobójczej może potrzebować innych form pomocy, takich jak farmakoterapia lub wsparcie psychiatryczne. Bardzo ważne jest, aby osoba, która dokonała próby samobójczej, otrzymała kompleksową opiekę, w tym również wsparcie od najbliższych.

Więcej o tym, kto potrzebuje psychoterapii.

Dlaczego ważna jest pomoc psychoterapeuty po próbie samobójczej?

Osoba, która podjęła próbę samobójczą, często potrzebuje wsparcia emocjonalnego, aby poradzić sobie z traumą i uczuciami związanymi z tak poważna decyzją. Psychoterapeuta może pomóc zrozumieć przyczyny próby samobójczej oraz wypracować sposoby radzenia sobie z trudnymi stanami wewnętrznymi.

Osoba, która podjęła próbę samobójczą, może potrzebować pomocy w radzeniu sobie z trudnościami życiowymi, które doprowadziły do próby samobójczej. Psychoterapeuta może pomóc w nadaniu różnych perspektyw oraz udzielić wsparcia w procesie nabywania umiejętności radzenia sobie z trudnościami w przyszłości.

Osoba, która podjęła próbę samobójczą, może potrzebować wsparcia w procesie powrotu do normalnego życia po przejściu przez kryzys. Psychoterapeuta może pomóc dookreślić cele życiowe oraz wspierać wypracowywanie planu na przyszłość.

Ważne jest, aby osoba po próbie samobójczej otrzymała wsparcie psychoterapeutyczne, ponieważ próby samobójcze są często związane z chorobami psychicznymi, takimi jak depresja, zaburzenia lękowe czy zaburzenia osobowości. Leczenie tych zaburzeń i nauka umiejętności radzenia sobie z trudnościami życiowymi mogą pomóc w zapobieganiu przyszłym próbom samobójczym i poprawie codziennego funkcjonowania.

Więcej o radzeniu sobie z trudnymi emocjami.

Trudności psychiczne u bliskiej osoby – 10 sposobów, aby jej pomóc i wspierać

1. Zapytaj chorego, czego od ciebie oczekuje i jakiej pomocy spodziewa się. Upewnij się, że Twoja pomoc jest dostosowana do potrzeb chorego.
2. Zbuduj sieć wsparcia wokół chorego. Poproś innych o pomoc, ale pamiętaj, że osoba z trudnościami psychicznymi potrzebuje także profesjonalnej pomocy.
3. Zaoferuj pomoc w codziennych czynnościach, takich jak sprzątanie, zakupy, opieka nad dziećmi czy wyprowadzanie psa, ale nie wyręczaj.
4. Zachęcaj chorą osobę do wykonywania prostych aktywności w sposób łagodny, bez przymusu i nachalności.
5. Zdobądź wiedzę o chorobie, aby lepiej zrozumieć trudności, z którymi mierzy się bliska osoba.
6. Nie pozwalaj bliskiej osobie na podejmowanie ważnych życiowych decyzji w trakcie trwania nasilenia choroby, ponieważ jej możliwości oceny konsekwencji mogą być ograniczone.
7. Podchodź realistycznie do choroby i nie oczekuj od bliskiej osoby, że będzie w pełni wykorzystywać swoje zasoby.
8. Unikaj afirmujących komentarzy lub uwag odwołujących się do ambicji osoby w depresji, ponieważ może to wywołać w niej uczucie winy lub bezsilności.
9. Nie krytykuj chorej osoby z powodu braku chęci do życia czy depresyjnych lub lękowych zachowań. Zachęcaj delikatnie do podtrzymywania więzi ze znajomymi, ale nie zrażaj się, jeśli osoba reaguje na Twoją pomoc negatywnie.
10. Zadbaj o siebie i swoje emocje, oddzielając się od rzeczywistości bliskiej osoby i dając sobie czas na odpoczynek.

Najczęściej zadawane pytania przed rozpoczęciem psychoterapii.

Panowanie nad gniewem. Czy jest to możliwe?

Czy emocje są potrzebne?

Emocje, w tym gniew, są powszechnym elementem ludzkiego życia, który może mieć pozytywne lub negatywne skutki. Gniew pełni ważną funkcję adaptacyjną, pomagając w radzeniu sobie ze stresem i ochronie przed zagrożeniem. Jednak niekontrolowany gniew może prowadzić do negatywnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego, jak również szkodzić relacjom interpersonalnym.

Więcej o emocjach.

Gniew – co to jest?

Gniew to emocja, która pojawia się w momencie, gdy człowiek czuje się np. zagrożony lub niesprawiedliwie potraktowany. Jest to reakcja na sytuacje, w czujemy się zranieni. Gniew może objawiać się bardzo indywidualnie: od łagodnego niezadowolenia po intensywne wybuchy złości.

W trakcie doświadczania gniewu pojawiają się różne objawy, takie jak przyspieszone bicie serca, zwiększone napięcie mięśniowe, pocenie się, przyspieszony oddech, uczucie niepokoju czy zmiany nastroju. Zapanowanie nad gniewem wymaga wysiłku i pracy, ale jest to umiejętność, którą można rozwijać. Jednym z podejść do panowania nad gniewem jest rozpoznanie i akceptacja własnych emocji oraz szukanie sposobów na kontrolowanie reakcji na ich występowanie. Techniki, które mogą pomóc w kontrolowaniu gniewu, to między innymi skupienie na rozwiązaniu problemu, komunikacja, czy samokontrola.

Zapanowanie nad gniewem może przynieść pozytywne skutki dla zdrowia i relacji interpersonalnych. Dlatego warto nauczyć się rozpoznawania własnych emocji i rozpocząć proces modelowania reakcji na ich występowanie.

Więcej o odczuwaniu emocji w ciele.

Co to jest gniew emocjonalny i gniew pierwotny?

Gniew emocjonalny to reakcja na sytuację, która wywołuje silne emocje. Jest to typowy gniew, który pojawia się u większości ludzi. Gniew pierwotny natomiast to reakcja na sytuacje, w których człowiek czuje się fizycznie zagrożony. Jest to rodzaj gniewu, który pojawia się u niektórych ludzi w sytuacjach stresowych, np. podczas wypadków samochodowych.

Więcej o lęku i strachu.

Czy można zapanować nad gniewem?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Z jednej strony, gniew jest naturalną emocją, która może pojawić się u każdego człowieka. Z drugiej, strony intensywny gniew może prowadzić do negatywnych skutków, takich jak konflikty z innymi, problemy zdrowotne, czy łamanie prawa. Dlatego wiele osób szuka sposobów, aby zapanować nad konsekwencjami intensywnych emocji i uniknąć nieodwracalnych konsekwencji.

Więcej o rozumieniu emocji.

Jak zapanować nad gniewem?

Istnieje wiele metod, które mogą pomóc w panowaniu nad gniewem. Jednym z nich jest psychoterapia. Psychoterapeuci pomagają pacjentom w identyfikowaniu przyczyn gniewu i uczą technik radzenia sobie z intensywnymi przeżyciami. Istnieją także różne techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga i trening oddechu, które pomagają w zmniejszeniu napięcia i stresu. 

Inne sposoby, które mogą pomóc w panowaniu nad gniewem, to m.in.:

• Świadomość i akceptacja swojego gniewu. Warto zrozumieć, że gniew jest naturalną emocją i nie ma sensu go tłumić. Ważne jest, aby zrozumieć swoje reakcje i nauczyć się kontrolować swoje zachowanie w sytuacjach, gdy pojawia się gniew. Zamiast wybuchać, warto spróbować wyrazić swoje emocje w sposób konstruktywny.
• Rozwiązanie problemu. Często gniew pojawia się w wyniku sytuacji, która wywołuje negatywne emocje. W takiej sytuacji warto skupić się na znalezieniu rozwiązania problemu, w miejsce koncentracji na emocjach. Może to pomóc w zmniejszeniu napięcia i uniknięciu eskalacji gniewu.
• Komunikacja. Dobrze jest nauczyć się jasnego wyrażania swoich potrzeb i oczekiwań oraz stawiania granic w sposób spokojny i konstruktywny. W ten sposób można uniknąć stanów wewnętrznych, które wywołują gniew, a także uniknąć eskalacji konfliktów.
• Samokontrola. Ważne jest, aby nauczyć się kontrolować swoje zachowanie w sytuacjach, gdy pojawia się gniew. Można spróbować zrobić przestrzeń między czuciem i działaniem, skupić się na oddechu lub spróbować zmienić perspektywę widzenia danej sytuacji.
• Zmiana stylu życia. Warto zwrócić uwagę na styl życia i wprowadzić zmiany, które pomogą w zmniejszeniu poziomu stresu. Można spróbować zwiększyć aktywność fizyczną, rozwijać hobby lub stosować techniki relaksacyjne.

Opanowanie gniewu jest możliwe, jednak wymaga czasu i wysiłku. Warto zwrócić uwagę na swoje reakcje emocjonalne i szukać sposobów, które pomogą w kontrolowaniu gniewu. Można skorzystać z pomocy specjalisty, uczestniczyć w psychoterapii lub spróbować samodzielnie zmienić swoje zachowanie. Istotne jest, aby nauczyć się wpływać na swoje reakcje w wyniku doświadczanych emocji, aby uniknąć negatywnych skutków, jakie może przynieść np. niekontrolowany gniew.

Więcej o znaczeniu odczuwania emocji.

Jaka jest rola psychoterapii w radzeniu sobie z emocjami?

Psychoterapia jest jednym z najskuteczniejszych sposobów radzenia sobie z emocjami, w tym z gniewem. Polega ona na pracy z wykwalifikowanym specjalistą, który pomaga pacjentowi w zrozumieniu i poznaniu swoich emocji, w tym gniewu.

Podczas terapii pacjent jest zachęcany do wyrażania swoich emocji i myśli, które mogą prowadzić do doświadczania gniewu. Psychoterapeuta może pomóc pacjentowi w zrozumieniu, skąd pochodzi jego gniew, jakie są jego źródła oraz w jaki sposób może na nie zareagować w zdrowy i konstruktywny sposób.

Więcej o psychoterapii.

Jakie są podejścia w psychoterapii?

Istnieje wiele różnych podejść do terapii, które mogą być skuteczne w radzeniu sobie z gniewem. Psychoterapia psychodynamiczna jest jednym z najstarszych i najbardziej uznanych podejść terapeutycznych. Skupia się na badaniu nieświadomych procesów i wpływie przeszłości na aktualne problemy emocjonalne pacjenta. Terapia ta opiera się na założeniu, że problemy emocjonalne wynikają z nieświadomych konfliktów i traum z przeszłości, które wpływają na aktualne zachowanie i emocje. Psychoterapia psychodynamiczna często stosowana jest w leczeniu zaburzeń osobowości, takich jak zaburzenia narcystyczne, borderline czy schizoidalne, a także w leczeniu zaburzeń depresyjnych, lękowych i trudności emocjonalnych wynikających z traum z przeszłości.

W psychoterapii psychodynamicznej psychoterapeuta i pacjent wspólnie analizują emocje i zachowania pacjenta w celu zrozumienia nieświadomych procesów, które wpływają na jego życie. Psychoterapeuta stara się pomóc pacjentowi odkryć i zrozumieć przeżycia (np. traumy) z przeszłości, które mogą wpływać na emocje i zachowanie pacjenta. Psychoterapia psychodynamiczna skupia się również na rozwijaniu wewnętrznej motywacji i samoświadomości pacjenta. Psychoterapeuta zachęca pacjenta do poznawania siebie i odkrywania swojego wewnętrznego światła emocjonalnego. W ramach terapii, pacjent może nauczyć się rozpoznawać swoje emocje, a także nauczyć się wyrażać swoje potrzeby, granice i inne wewnętrzne jakości w sposób konstruktywny.

Inne podejście – poznawczo-behawioralne – skupia się na identyfikowaniu myśli i przekonań, które prowadzą do doświadczania gniewu oraz na zmianie szkodliwych nawyków i zachowań. Terapia poznawcza skupia się na pracy z myślami i przekonaniami, które prowadzą do doświadczania gniewu. Terapeuta pomaga pacjentowi w identyfikowaniu szkodliwych myśli i przekonań oraz w ich zmianie na bardziej korzystne i zdrowe.

Terapia interpersonalna może także okazać się pomocna w radzeniu sobie z gniewem. Polega ona na pracy nad relacjami międzyludzkimi i rozwiązywaniu konfliktów, które mogą prowadzić do doświadczania gniewu. Terapeuta pomaga pacjentowi w nauce konstruktywnego komunikowania się i radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.

Niektóre podejścia, takie jak terapia sztuką, terapia tańcem czy terapia poezją, również mogą okazać się pomocne w radzeniu sobie z gniewem. Każda z tych terapii opiera się na twórczym wyrażaniu emocji, które mogą prowadzić do uwolnienia napięcia i zwiększenia poczucia wewnętrznej równowagi.

Więcej o nurtach w psychoterapii.

Jaki jest cel terapii psychodynamicznej w trudnościach z kontrolą gniewu?

Terapia psychodynamiczna ma na celu pomóc pacjentowi zrozumieć przyczyny trudności z kontrolowaniem gniewu, a także odkryć wewnętrzne konflikty, które mogą wpływać na wybuchy złości. Terapeuta i pacjent będą razem badać, jakie są źródła gniewu, jakie są jego skutki oraz jakie są sposoby na radzenie sobie z nim w zdrowy i konstruktywny sposób. Terapia psychodynamiczna skupia się na pracy z nieświadomymi procesami, co może prowadzić do zrozumienia emocji, myśli i zachowań pacjenta. Dzięki temu terapia może pomóc w rozwiązaniu problemów emocjonalnych, w tym trudności z kontrolowaniem gniewu.

Psychoterapia pomaga w identyfikowaniu źródeł gniewu, uczy zdrowych technik radzenia sobie z nim oraz pomaga w pracy nad pozytywnym myśleniem i podejściem do życia. Terapeuta może także pomóc pacjentowi w radzeniu sobie z innymi stanami wewnętrznymi, które mogą wpływać na doświadczanie gniewu, takimi jak lęk, obniżenie nastroju czy stres.

Warto zwrócić uwagę, że psychoterapia jest procesem, który wymaga czasu i zaangażowania ze strony pacjenta. Terapia nie jest szybkim rozwiązaniem problemów emocjonalnych, ale może być bardzo skuteczna w długoterminowej pracy nad radzeniem sobie z gniewem i innymi trudnymi emocjami.

Jakie korzyści zauważę podczas psychoterapii?

W kontekście psychoterapii korzyści odnoszą się do pozytywnych zmian, jakie pacjent może zauważyć w swoim życiu w wyniku udziału w terapii. Oto przykładowe korzyści, jakie pacjent może zauważyć podczas psychoterapii:

• Lepsze zrozumienie siebie – psychoterapia może pomóc pacjentowi w zrozumieniu własnych myśli, uczuć i zachowań.
• Poprawa relacji interpersonalnych – terapia może pomóc pacjentowi w poprawie relacji z innymi ludźmi poprzez lepsze rozumienie siebie i swoich reakcji na innych.
• Zmniejszenie objawów zaburzeń emocjonalnych – psychoterapia może pomóc w zmniejszeniu objawów depresji, lęku i innych zaburzeń emocjonalnych.
• Lepsze radzenie sobie ze stresem – terapia może pomóc pacjentowi w lepszym radzeniu sobie ze stresem i trudnościami życiowymi.
• Zwiększenie samoświadomości – psychoterapia może pomóc pacjentowi w zwiększeniu samoświadomości, co może prowadzić do lepszego podejmowania decyzji i osiągania celów.

Oczywiście korzyści z psychoterapii są indywidualne dla każdej osoby i zależą od jej celów, potrzeb i sytuacji życiowej.

Jedną z najważniejszych korzyści wynikających z psychoterapii jest zdolność pacjenta do zrozumienia i kontrolowania swoich emocji. Pacjent może nauczyć się rozpoznawać sygnały swojego ciała i umysłu, które prowadzą do doświadczania gniewu oraz uczyć się, jak na nie reagować w zdrowy i konstruktywny sposób. 

Terapia może również pomóc pacjentowi w poprawie relacji interpersonalnych. Często gniew jest wywoływany przez problemy w relacjach z innymi ludźmi, takimi jak konflikty lub brak porozumienia. Poprzez pracę nad relacjami z innymi ludźmi, pacjent może nauczyć się zdrowego komunikowania się, wyrażania swoich potrzeb i uczuć, a także nauczyć się jak rozwiązywać konflikty w zdrowy i konstruktywny sposób.

Psychoterapia może być również skutecznym sposobem radzenia sobie z innymi problemami emocjonalnymi, takimi jak lęk, depresja czy stres. Te trudności mogą również prowadzić do doświadczania gniewu.

Więcej o wyborze nurtu psychoterapii.

Czy można łączyć pracę z ciałem z psychoterapią?

Praca z ciałem w psychoterapii to techniki pomagające lepiej zrozumieć i radzić sobie z emocjami. Poprzez skupienie uwagi na fizycznym doświadczaniu ciała terapeuci pomagają pacjentom zwiększyć samoświadomość i uważność na emocje i ciało. Istnieje wiele różnych technik pracy z ciałem, z których każda skupia się na innej aspekcie ciała i procesów emocjonalnych.

Mindfulness to jedna z najpopularniejszych technik pracy z ciałem, polegająca na skupieniu się na aktualnym momencie, swoim ciele, odczuciach, myślach i emocjach. Technika ta ma na celu zwiększenie samoświadomości i uważności na własne ciało i procesy emocjonalne. Praktykowanie mindfulness może pomóc w redukcji stresu i lęku oraz poprawić zdolność do radzenia sobie z trudnymi emocjami.

Kolejną techniką pracy z ciałem jest praca z oddechem, polegająca na różnego rodzaju ćwiczeniach oddechowych. Dzięki temu terapeuci pomagają pacjentom kontrolować napięcie emocjonalne i redukować lęk. Ćwiczenia te obejmują kontrolowanie tempa i głębokości oddychania oraz skupienie uwagi na samym procesie oddychania.

Trening relaksacyjny jest bardziej bezpośrednią techniką pracy z ciałem, w której terapeuta prowadzi pacjenta przez różne ćwiczenia, takie jak progresywna relaksacja mięśni czy wizualizacje, w celu zredukowania napięcia na poziomie umysłu i ciała. Takie ćwiczenia mogą również pomóc pacjentowi w identyfikacji obszarów ciała, w których utrzymuje napięcie, co może dostarczyć wskazówek dotyczących źródeł emocjonalnych tych napięć.

Terapia somatyczna jest kolejną techniką pracy z ciałem, skupiającą się na pracy z ciałem jako źródłem informacji o emocjach i przekonań. Terapeuci pomagają pacjentom odczytywać i interpretować sygnały wysyłane przez ciało, takie jak napięcie mięśni czy odczucia bólu w odpowiedzi na stany wewnętrzne, w tym trudne emocje.

Terapia tańcem i ruchem to technika, która polega na użyciu ruchu i tańca do wyrażenia emocji, poprawy świadomości ciała i odczuwania emocji w ciele. Ta forma terapii ma na celu poprawę wrażliwości ciała, zwiększenie integracji i równowagi emocjonalnej, poprawę samopoczucia oraz umiejętności radzenia sobie z trudnościami emocjonalnymi. 

Praca z ciałem w psychoterapii jest jednym z wielu narzędzi, jakie mogą być wykorzystane do pomocy pacjentom w radzeniu sobie z rozpoznawaniem i wyrażaniem emocji. Wiele technik opiera się na skupieniu uwagi na odczuciach związanych z ciałem lub bezpośredniej pracy z ciałem, co pozwala na złagodzenie napięcia emocjonalnego i zwiększenie samoświadomości. Każda z wymienionych technik pracy z ciałem może być stosowana w różnych sytuacjach, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta. Niektóre techniki, takie jak terapia tańcem i ruchem, mogą być szczególnie pomocne dla pacjentów, którzy mają trudności z wyrażaniem swoich emocji słownie, podczas gdy inne techniki, takie jak medytacja, mogą być bardziej odpowiednie dla pacjentów, którzy potrzebują pomocy w redukcji stresu. Dlatego też, przed wyborem odpowiedniej metody pracy z ciałem w psychoterapii, warto skonsultować się z doświadczonym terapeutą, który będzie w stanie pomóc w doborze najlepszego narzędzia do indywidualnych potrzeb pacjenta. 

Warto pamiętać, że praca z ciałem w psychoterapii stanowi jedno z wielu podejść do radzenia sobie z trudnościami emocjonalnymi. Psychoterapia oferuje różnorodne narzędzia i metody terapeutyczne, które pozwalają na zwiększenie jakości życia i poprawę samopoczucia. W wyborze odpowiedniego podejścia terapeutycznego kluczowe znaczenie ma dostosowanie go do indywidualnych potrzeb i celów, ale przede wszystkim indywidualnej gotowości pacjenta.

Najczęstsze pytania przed rozpoczęciem psychoterapii.

Czy przechorowanie COVID-19 wpływa na stan psychiczny?

Po przechorowaniu COVID-19 u pacjentów obserwuje się trwające zaburzenia depresyjne i lękowe oraz mogące wynikać z nich przewlekłe uczucie zmęczenia oraz zaburzenia snu. Występują one nawet u osób, które nie skarżyły się przed zachorowaniem na COVID-19 na podobne dolegliwości.

Okazuje się jednak, że nasilenie zaburzeń depresyjnych i lękowych jest większe u osób, u których wcześniej rozpoznawano zaburzenia emocji. Z kolei nawrotowość zaburzeń depresyjnych i lękowych może zwiększyć się, nawet jeśli przebieg COVID-19 był łagodny.

Wiąże się to z faktem, że przechorowanie infekcji wirusem SARS-CoV-2 przypomina sytuację prowadzącą do zespołu stresu pourazowego. Stąd ryzyko zaostrzenia już występujących zaburzeń psychicznych jest wyższe niż u osób wcześniej zdrowych.

Ukazały się opracowania naukowe wskazujące, że część osób po przechorowaniu COVID-19 ma znaczne pogorszenie tzw. zdolności poznawczych, czyli objawy przypominające otępienie. Nie wiemy jeszcze czy mają one charakter trwały, czy tylko przejściowy. Podobnie jak inne zaburzenia psychiczne mogą dotyczyć pacjentów nawet z łagodnym przebiegiem COVID-19, czyli również tych, którzy byli leczeni w domu. To opisywana tzw. mgła mózgowa, występująca także u pacjentów z niedoczynnością tarczycy czy zaburzeniami odżywiania. Najczęstsze objawy to obniżenie koncentracji, apatia, trudności z wykonywaniem codziennych czynności, zaburzenia zapamiętywania, nieuzasadnione wahania nastroju.

Pamiętajmy, że podstawowe objawy COVID-19 (kaszel, utrata węchu, smaku) u większości chorych w miarę szybko ustępują. Stan zagrożenia życia pozostawia jednak spustoszenie na poziomie przeżywania, ponieważ dotyka naszego poczucia sprawczości i kontroli – jednych z najważniejszych wartości dla większości z nas.

Pandemia SARS-CoV-2 pokazała jak słabe są u części z nas mechanizmy wewnętrznej regulacji, które przestają funkcjonować wobec niekontrolowalnej pandemii i realnego zagrożenia życia.

Przeczytaj także:

Emocje podczas izolacji: https://donatakurpas.pl/kwarantanna-izolacja-depresja-emocje/

Co to jest silna psychika: https://donatakurpas.pl/co-to-jest-silna-psychika/

O wpływie pandemii na nasze zdrowie psychiczne: https://donatakurpas.pl/pandemia-zdrowie-psychiczne-metoda-rain/

Co to jest COVID-19?

Zakażenie wirusem SARS-CoV-2 może spowodować przechorowanie COVID-19 – to choroba ogólnoustrojowa. Proces zapalny obejmuje nie tylko układ oddechowy, ale także układ krążenia i inne istotne dla naszego życia obszary ciała. Przypuszcza się, że COVID-19 może sprzyjać częstszemu występowaniu udaru mózgu i zawałów mięśnia sercowego w konsekwencji zaburzeń zakrzepowo-zatorowych, które towarzyszą większości nasilonych ogólnoustrojowych procesów zapalnych.

Nadal prowadzone są badania na temat spustoszeń na poziomie komórkowym, które obserwuje się po przechorowaniu COVID-19. Coraz wyraźniej jednak podkreśla się także zaburzenia, które powstają w naszej psychice w sytuacji, gdy jesteśmy izolowani, nawet gdy nie wiąże się to bezpośrednio z COVID-19. Pandemia SARS-CoV-2 prawdopodobnie podwoiła populację osób z zaburzeniami depresyjnymi, większość Polaków podaje też objawy z zakresu zaburzeń depresyjnych lub lękowych występujące u nich samych lub bliskich. Równocześnie nadal powszechnym problemem jest stygmatyzacja chorych i ukrywanie korzystania z pomocy psychiatry czy psychoterapeuty.

Nie zmienia to faktu, że w wielodyscyplinarnych zespołach zajmujących się prowadzeniem pacjentów po przechorowaniu COVID-19 – wyrównanie funkcjonowania somatycznego stawia się na równi ze stabilizacją funkcjonowania psychicznego.

Przeczytaj także:

Czy izolacja może wpłynąć na zdrowie: https://donatakurpas.pl/izolacja-a-zdrowie/

Depresja po przechorowaniu COVID-19

Depresja może dotknąć każdego. Jest chorobą psychiczną, ale może wpływać na funkcjonowanie naszego ciała. Często mówi się o tzw. maskach somatycznych – czyli objawach sugerujących zaburzenia ciała, u których podłoża znajdujemy jedynie zaburzenia funkcjonowania psychicznego.

Wcześnie rozpoznana depresja i rozpoczęcie leczenia daje szansę na szybki powrót do stabilnego funkcjonowania, nawet w tak trudnych czasach jak pandemia SARS-CoV-2. Warto pamiętać obserwując nasze funkcjonowanie, ale i naszych bliskich, że przechorowanie COVID-19 i wiążąca się z tym izolacja, ale i sama kwarantanna – są czynnikami ryzyka wystąpienia zaburzenia depresyjnego.

Więcej o depresji w czasie pandemii: https://donatakurpas.pl/depresja-pandemia/

Kiedy pomyśleć o depresji?

Nasilające się odczuwanie smutku, brak chęci do działania, negatywne postrzeganie otoczenia, zaburzenia snu, objawy przypominające zaburzenia ciała (somatyczne), ale nie reagujące na leki – to często pierwsze objawy zaburzeń depresyjnych.

To co zwykle zauważamy u siebie lub bliskich w przebiegu depresji to: spowolnienie psychoruchowe (umysłu i ciała), osłabienie pamięci i koncentracji, brak odczuwania przyjemności, utrata radości życia, poczucie bezsilności i braku perspektyw, z drugiej strony – mogą wystąpić zniecierpliwienie i drażliwość. Często obserwuje się także odwrócenie rytmu dobowego (sen w dzień, aktywność w nocy), zmęczenie mimo odpoczynku, utratę zainteresowań, obniżenie libido, zmniejszenie lub nasilenie apetytu. W nasilonej postaci depresji mogą pojawić się myśli i próby samobójcze.

Więcej na temat depresji: https://donatakurpas.pl/depresja-przyczyny-objawy-leczenie/

Jak zachowywać się w obecności bliskich chorujących na depresję?

• Staraj się towarzyszyć w miejsce pocieszania. Stwierdzenia: „Będzie lepiej”, „Po nocy zawsze jest dzień” u osoby chorującej na depresję nasilają poczucie samotności i braku zrozumienia.
• Dobrze, aby towarzyszenie i wsparcie miały charakter ciągły. Uzbrójmy się w cierpliwość – osobie z depresją kilkakrotnie trzeba będzie powtórzyć słowa wsparcia.
• Wsparcie oznacza także wyrozumiałość dla objawów – są one częścią choroby, nie próbujmy więc ich usuwać przez uszczęśliwienie naszego bliskiego. To tylko nasili frustrację – i u chorego i u nas.
• Starajmy się wspomóc autorytet psychiatry i psychoterapeuty. Terapia depresji jest procesem. Pierwsze korzystne efekty chory odczuje po kilku tygodniach i dotyczy to zarówno farmakoterapii jak i psychoterapii. Nie istnieją leki, jak również techniki psychoterapeutyczne, które pomogą natychmiast.
• Unikajmy wykonywania wszystkiego za osobę z depresją. Pozostawmy przestrzeń, w której będzie mogła wykazać własną aktywność i poczuć swoją sprawczość.

Jak zapobiegać depresji w konsekwencji izolacji domowej i kwarantanny?

• Pamiętajmy o odpowiednim wypoczynku w ciągu dnia i w nocy. Dla każdego z nas optymalna liczba godzin jest inna, ale pamiętajmy, aby nie zmniejszać jej.
• Aktywność fizyczna korzystnie wpływa na nasze ciało, podwyższa stężenie endorfin i serotoniny (hormon szczęścia), obniża poziom kortyzolu (hormon stresu), zmniejsza napięcie mięśni i w konsekwencji tych procesów – poprawia samopoczucie. Aktywność powinna być jednak wybrana przez nas. Wymuszenie nielubianej aktywności fizycznej tylko nasili stres.
• Pracujmy nad dystansowaniem się i wzmacnianiem naszej strefy psychicznej. Możemy być wsparciem dla samych siebie i naszych bliskich. Opiekujmy się nie tylko psychika bliskich, ale i sfera psychiczną nas samych.
• Unikajmy stygmatyzowania – przede wszystkim nas samych. Przechorowanie COVID-19 starajmy się traktować jak każdą inną chorobę. To nie konsekwencja naszych zaniedbań. Bądźmy wyrozumiali nie tylko dla innych, ale też dla samych siebie.

Więcej o chronieniu psychiki: https://donatakurpas.pl/kwarantanna-sars-cov-2-jak-chronic-psychike/

Jak przetrwać kwarantannę i izolację: https://donatakurpas.pl/kwarantanna-izolacja-depresja-jak-przetrwac/

Jak udzielać wsparcia bliskim: https://donatakurpas.pl/kwarantanna-i-izolacja-a-depresja-jak-sie-wspierac/

A co jeżeli stwierdziliśmy pierwsze objawy depresji? Do kogo udać się? Do psychologa czy psychoterapeuty?

To dwa odmienne zawody.

Psycholog zajmuje się diagnozą psychologiczną oraz funkcjonowaniem psychicznym w określonych obszarach naszego życia. Psycholog wykona test kompetencji zawodowych lub intelektualnych, ale nie ma kompetencji w zakresie prowadzenia psychoterapii, chyba, że ukończył szkolenia w tym zakresie.

Psychoterapeuta prowadzi terapię procesów zaburzonych na poziomach nieświadomych, wspiera integrowanie procesów świadomych z nieświadomymi, wprowadza rozumienie w zachowania, emocje, przeżycia, które są niedostępne z poziomu umysłu. Psychoterapia jest metodą leczenia nie tylko depresji, czy zaburzeń lękowych, ale także zaburzeń odżywiania, trudności w budowaniu i utrzymaniu relacji, przedłużającej się żałoby, jak również pomaga dookreślić przyczyny niezrozumiałego dla danej osoby cierpienia.

Studia magisterskie w zakresie psychologii nie przygotowują do prowadzenia psychoterapii. Konieczne jest ukończenie 4-letniego szkolenia (np. studia podyplomowe) w zakresie psychoterapii, które jest uzupełniane terapią własną, stażami klinicznymi oraz superwizją procesów psychoterapii.

Różnice między psychologiem i psychoterapeutą: https://donatakurpas.pl/czy-psychoterapeuta-to-psycholog/

Nurty w psychoterapii: https://donatakurpas.pl/nurty-w-psychoterapii/

Kiedy wybrać psychoterapię indywidualną, a kiedy grupową: https://donatakurpas.pl/terapia-indywidualna-grupowa/

Czy leczeniem depresji w przebiegu COVID-19 lub w konsekwencji kwarantanny powinien zająć się u mojego bliskiego psychiatra czy psychoterapeuta?

To zależy od nasilenia i rodzaju objawów. Jeśli występują myśli i próby samobójcze, mamy do czynienia ze stanem zagrożenia życia. Warto wówczas namówić bliską nam osobę na konsultację u psychiatry. Wizyta u psychiatry nie oznacza choroby psychicznej czy konieczności hospitalizacji. Gdy stan psychiczny bliskiej nam osoby poprawi się, korzyści przyniesie leczenie dwutorowe, czyli równocześnie farmakoterapia i psychoterapia, która pomaga w przyjrzeniu się przyczynom zaburzeń.

Korzyści z psychoterapii z pewnością odniosą osoby, u których występują: cyrkularność myśli dotyczących COVID-19 (czyli myśli powracają z podobnym nasileniem mimo mijania czasu), nasilone zaburzenia snu (wybudzanie w nocy, koszmary, trudności z zaśnięciem lub wczesne wybudzanie się), powracające uczucie gniewu lub inne trudne emocje (napady złości, ataki paniki), dezorganizacja i trudności z powrotem do wykonywania codziennych obowiązków.

Nawet jeśli terapia depresji została rozpoczęta u psychiatry – warto pomyśleć o psychoterapii. Daje ona szansę na wprowadzenie stałych zmian na poziomie przeżywania i kolejno emocji oraz zachowań. Psychoterapia zmniejsza także częstość nawrotów epizodów depresyjnych oraz zwiększa siłę naszych wewnętrznych mechanizmów samopomocy, które uaktywniają się przy występowaniu czynników stresowych. Jej działanie będzie więc ukierunkowane nie tylko na stresor jakim jest SARS-CoV-2, ale także każdy inny potencjalnie zaburzający nasze funkcjonowanie.

Jeśli obserwujemy objawy mogące sugerować zaburzenia depresyjne, czyli codzienna aktywność wydaje się wolniejsza, mniej sprawna, a bliską nam osobę częściej widzimy smutną niż pełną radości, jednak nie jesteśmy pewni, czy konieczna będzie psychoterapia lub inne leczenie  – warto pomyśleć o pierwszej, konsultacyjnej sesji u psychoterapeuty. Nie oznacza ona konieczności rozpoczęcia psychoterapii, a pozwoli na określenie czy taka konieczność ma miejsce. 

W przypadku zaburzeń poznawczych, które nasilają się mimo prowadzonego leczenia, zarówno psychiatra jak i psychoterapeuta zasugerują diagnozę neuropsychologiczną w ramach diagnozy psychologicznej.

Pamiętajmy, że psychoterapia jest możliwa również w trybie online. Nie czekajmy na rozwinięcie się objawów. Nawet jeśli nie jesteśmy przekonani do prowadzenia psychoterapii przez Skype czy telefon – warto spróbować takiej formy i po okresie izolacji domowej, czy kwarantanny – kontynuować psychoterapię w gabinecie.

Sprawdź także:

Więcej o psychoterapii: https://donatakurpas.pl/na-czym-polega-psychoterapia/

Kiedy zgłosić się do specjalisty: https://donatakurpas.pl/stan-psychiczny-po-pandemii/

Kto powinien skorzystać z psychoterapii: https://donatakurpas.pl/co-to-jest-psychoterapia-i-kto-powinien-z-niej-skorzystac/

Kiedy wybrać psychologa, psychiatrę, psychoterapeutę, a kiedy coacha? Jaką psychoterapię wybrać? https://donatakurpas.pl/kiedy-wybrac-psychologa-psychiatre-psychoterapeute-a-kiedy-coacha-jaka-psychoterapie-wybrac/