Genogram

Genogram

To inaczej mapa relacji i powiązań w rodzinie. Ma ogromną wartość terapeutyczną i uwalniającą. Składa się z szeregu znaków, które obrazują, kto jest z kim powiązany, kto z kim mieszka, ile ma lat, pokazuje ważne daty w życiu rodziny, śmierci, straty i inne ważne wydarzenia. To terapeutyczna wersja drzewa rodzinnego, rozbudowana o zaznaczenie relacji, łączących wszystkich członków.

Rodzina

To system powiązań, relacji, zależności, uczuć oraz zobowiązań. Ma ogromny wpływ na całe życie człowieka. Zwłaszcza pierwsze pięć lat życia. Poszukiwanie informacji o swojej rodzinie pomaga zaspokoić potrzebę przynależności, budować poczucie bezpieczeństwa oraz tożsamość. Może być wstępem do rozmowy o uczuciach i potrzebach.

Potrzeby zaspokajane w rodzinie

Potrzeby fizyczne: schronienie, pożywienie, ciepło, dotyk, bezpieczeństwo.

Potrzeby emocjonalne: miłość, opieka, uczucia, poczucie przynależności, tożsamości, wartości.

Potrzeby społeczne: zdolność do tworzenia relacji i kontaktów społecznych, zdolność do radzenia sobie z problemami, nauka norm społecznych, rozpoznawanie swoich wartości.

Potrzeby poznawcze: rozróżnianie dobra i zła, uwewnętrznianie norm społecznych, edukacja, zaradność życiowa.

Niezaspokojenie potrzeb w dzieciństwie

Jeśli potrzeby „niższego” rzędu (np. sen, jedzenie, bezpieczeństwo, ciepło, dotyk) nie zostaną zaspokojone nie ma co marzyć  o rozwoju emocjonalnym, społecznym czy poznawczym. Jednym słowem dziecko zaniedbane będzie się gorzej uczyć, rozwijać fizycznie, będzie mieć trudniejsze relacje z rówieśnikami, nie rozwinie swojego intelektu czy konstruktywnych związków z innymi.  Nie mówiąc już o nadmiernym lęku, napięciu czy frustracji, któremu jest poddawane, a które często pozostaje z nim na dalszą część życia. Tak już jest, że potrzeby niezaspokojone w dzieciństwie „odbijają się czkawką” w młodości, a później dorosłości i hamują rozwój prawie wszystkich sfer funkcjonowania człowieka.

Cel tworzenia genogramu

Dookreślenie: przekonań i mitów w rodzinie; fazy cyklu życia rodziny; wzorców rodzinnych przekazywanych z pokolenia na pokolenie (np. nadopiekuńcza matka, rozwody, nieudane małżeństwa); trójkątów rodzinnych; podsystemów rodzinnych (małżeństwo, rodzice, rodzeństwo); granic w rodzinie (międzypokoleniowych i wewnątrzpokoleniowych); strat w rodzinie: śmierć i żałoba (w tym niedokończona), utraty, samobójstwa, odcięcia i wykluczenia; zmian w rodzinie (kryzys, śmierć, przeprowadzka, ciąża, strata pracy, zmiana szkoły, wyprowadzka dzieci z domu i innym); tajemnic i dziedzictwa rodzinnego; rytuałów (jak są w rodzinie obchodzone); (pod)świadomych zasad rodzinnych, którym członkowie rodziny są wierni, np. najważniejsze są pieniądze, brońmy się przed obcymi, źle nie mówi się o zmarłych; przekonań rodzinnych (np. dotyczących małżeństw, dzieci, związków); wartości rodzinnych przekazywanym z pokolenia na pokolenie; historii: konfliktów, nadużyć, uzależnień, związków; emocji w rodzinie: lęk dziedziczony po przodkach, trauma, poczucie winy, smutek i innym; komunikacji rodzinnej; objawów, reguł i kodów zachowań; tożsamości: m. in. do kogo jest się podobnym; nieświadomych lojalności i delegacji (na dzieci); bilansu zysków i strat w rodzinie; potrzeb; buntu (kto, kiedy się buntował, jak separacja i adolescencja przebiegła); zasobów rodziny; wizji życia – optymistyczna czy pesymistyczna; ważnych faktów w życiu rodziny: śmierci, samobójstwa, choroby, uzależnienia, rozwody/odcięcia i inne; relacji rodzinnych.

Korzyści dla pacjenta wynikające z rysowania genogramu

– uświadomienie tego co ukryte, trudne, męczące;

– poznanie mitów przekazywanych z pokolenia na pokolenie;

– odpowiedź na pytanie dlaczego wybrał tego a nie innego partnera, komu jest podświadomie lojalny;

– informacja, dlaczego dziecko pacjenta „źle” się zachowuje;

– poznanie wzorców przekazywanych w rodzinie z pokolenia na pokolenie;

– odpowiedź na pytanie dlaczego tak trudno o dobrą komunikację z partnerem/dzieckiem/rodzicem;

– rozpoznanie w jakiej fazie cyklu życia znajduje się rodzina i istnieje jakiś (nie)zdrowy „trójkąt”;

– poznanie źródła problemów rodzinnych.

Psychoterapeuta Wrocław
Prof. dr hab. n. med.
Donata Kurpas

Gabinet psychoterapii we Wrocławiu
Stefana Jaracza 69/1
50-305 Wrocław

Psychoterapeuta Donata Kurpas

Szkolenie w zakresie psychoterapii
2006 – ukończone studia podyplomowe Podstawy Psychoterapii – pierwsza część 4-letniego kształcenia; Uniwersytet Jagielloński, Medyczne Centrum Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Jagiellońskiego
od 2007 – członek Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, Sekcji Psychoterapii
2008 – ukończone studia podyplomowe Szczegółowe Problemy Psychoterapii – druga część 4- letniego kształcenia; Uniwersytet Jagielloński, Medyczne Centrum Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Jagiellońskiego

Doświadczenie kliniczne
2005-2008 – psychoterapia treningowa w ramach grupy self (125 godzin) – Ewa Niezgoda, Kraków
od 2007 – gabinet psychoterapii indywidualnej i grupowej: pacjenci z zaburzeniami lękowymi i/lub depresyjnymi, z zaburzeniami odżywiania, terapia par.
2008 – zgrupowanie treningowe (60 godzin) – w ramach szkolenia z zakresu psychoterapii
2008 – trening interpersonalny (40 godzin) – Halina Nałęcz-Nieniewska, Warszawa
2008-2010 – psychoterapia treningowa indywidualna (98 sesji) – Katarzyna Ćwirko-Kusztan, Wrocław
2016 – staż na Oddziale Dziennym Leczenia Nerwic Kliniki Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu (240 godzin)
2018 – staż na Oddziale Dziennym Psychiatrycznym (Feniks – Sosnowiec) – psychoterapia grupowa zaburzeń psychotycznych i afektywnych (120 godzin)