Nerwica należy do zaburzeń lękowych. Najczęściej występuje między dwudziestym piątym a czterdziestym piątym rokiem życia. Może być reakcją na stres lub trudności emocjonalne. W nerwicy pewne sytuacje wywołują lęk, niepowiązany jednak z występowaniem omamów. Chory jest świadomy, że jego lęk jest nieuzasadniony, jednak nie może przestać odczuwać napięcia i braku kontroli.
Nerwica może przejawiać się zarówno w sposób somatyczny, jak i emocjonalny. Wśród objawów, dotykających sfery emocjonalnej wymienić możemy przed wszystkim uogólniony niepokój, który towarzyszy pacjentowi. Osoby cierpiące na nerwicę często zgłaszają myśli i pesymistycznej treści, są apatyczne, poirytowane czy sfrustrowane. Objawem nerwicy może być również niestabilność emocjonalna, odczuwanie zmiennych nastrojów, zaburzenia snu czy trudność w odczuwaniu radości i przyjemności.
Do objawów somatycznych nerwicy zaliczyć możemy dolegliwości bólowe o nieustalonym podłożu, zawroty głowy, kołatanie serca, występowanie zaburzeń oddychania i duszności, mdłości, tiki nerwowe. Osoby cierpiące na nerwicę mogą także wskazywać na problemy związane z funkcjonowaniem układu pokarmowego. U mężczyzn nerwica może się objawiać poprzez wystąpienie impotencji.
Wśród najczęściej wymienianych przyczyn nerwicy wymienia się silne przeżycia emocjonalne i urazy psychiczne. Nerwica może jednak być także wywołana przez silny stres lub przemęczenie. W przypadku zaobserwowania objawów, które nas niepokoją warto wybrać się do lekarza, aby określić, czy odczuwane objawy mają związek z chorobą somatyczną, czy też są efektem nerwicy.
Nerwica może przybierać „maski”. Chorzy często podejrzewają u siebie nowotwór lub inne choroby, jednak kolejne badania pokazują, że są zdrowi. W takich wypadkach warto zastanowić się, czy objawy somatyczne nie są objawami nerwicy i udać się do psychoterapeuty. Choć uważa się, że większość naszego społeczeństwa ma objawy wynikające z nadmiernego stresu, to jednak nerwica jest chorobą, którą należy leczyć.
Diagnoza nerwicy nie zawsze jest sprawą łatwą, gdyż wykluczyć należy zaburzenia czysto somatyczne, depresję, manię, zaburzenia psychotyczne czy zaburzenia wywoływane przyjmowanymi lekami. Na diagnozę nerwicy składa się między innymi pogłębiony wywiad lekarski, a także wykonanie podstawowych badań czy ocena stanu psychicznego pacjenta. Równie ważna jest obserwacja pacjenta.
Po wykluczeniu chorób o podłożu somatycznym i stwierdzeniu nerwicy u pacjenta warto jak najszybciej rozpocząć psychoterapię indywidualną lub grupową. Nerwica może bowiem znacząco obniżyć komfort życia chorego. Psychoterapia skupia się na trudnościach pacjenta. Celem jest dotarcie do wewnętrznych konfliktów. Jednocześnie psychoterapeuta nie daje gotowych rozwiązań, lecz pozwala pacjentowi odkryć przyczyny zaburzeń, a następnie pomaga w uporaniu się z nimi oraz stworzeniu bezpiecznej i pełnej zrozumienia atmosfery dla potrzeb i problemów pacjenta. Psychoterapia, zarówno grupowa jak i indywidualna, jest dłuższym procesem. Nie należy więc oczekiwać, że po kilku spotkaniach z psychoterapeutą objawy nerwicy ustąpią. Podjęcie psychoterapii jest jednak pierwszym krokiem na drodze do usunięcia najbardziej dokuczliwych objawów.
W niektórych przypadkach oprócz psychoterapii konieczna będzie także farmakoterapia. Zalecana jest ona, gdy pacjent cierpi na silne lęki, ma problemy z zasypianiem, czy trudności z wyjściem z domu. Leki pozwalają na wyciszenie się, uspokojenie, jednak nie wyleczą problemu. Dzięki zastosowaniu farmakoterapii możliwe jest podjęcie psychoterapii, która pomoże pokonać reakcje nerwicowe.
W leczeniu nerwicy bardzo ważne jest także wsparcie ze strony najbliższych oraz znalezienie sposobów na relaksację, czyli obniżenie napięcia, które jest zwykle dla pacjentów najbardziej dokuczliwym objawem.